"Би гартаа унших зүйлгүй бол жорлон дээр сууж чадахгүй"

Бруно Пардо ПортоХОЛБОО

Фернандо Кастро Флорез (Plasencia, 1964) бүх амьдралаа ном уншиж өнгөрөөсөн. Жишээлбэл, хуримын ёслол дээрээ тэрээр дээш гарч ирээд Витгенштейн "Tractatus logico-philosophicus"-ийн анхны санааг уншсан: энэ нь хүнийг чемодантайгаа адил тодорхойлдог бөгөөд дотор нь дотуур өмднөөс илүү ном авч явдаг. Кастро Флорез ном уншихаас гадна Мадридын Автономит Их Сургуульд гоо зүйн хичээл зааж, эдгээр хуудсанд урлаг судлаачаар ажилладаг, үзэсгэлэнг зохион байгуулдаг, маш их зүйл бичдэг, YouTube сувгийнхаа гадна талд тэмдэг өгдөг. Тэрээр саяхан "A pie de pagina" (La Caja Books) номоо хэвлүүлсэн бөгөөд энэ нь бага наснаасаа Эспаса Кальпыг хуулж байсан цагаасаа эхлээд Борхесийн нээлт хүртэл, бага наснаасаа бага зэрэг уншигчдын дурсамж, маш товч намтар юм.

Энэ хооронд дэмийрэл (Гегелийг уншиж байхдаа ухаан алдаж унасан эмэгтэйнх шиг) болон бага зэрэг дурсах үе байдаг. Түүнчлэн Рилке, Октавио Пас, Сан Хуан де ла Круз нараас цөөн хэдэн нэр дурдлаа. Эцэст нь уран зохиол.

“Анх би санваартан болохыг хүсдэг байсан. Замд юу болсон бэ?

-Би "хээр талын нүгэлтэн" болж хувирлаа, уучлаарай. Би санваартан байх нь юу гэсэн үг болохыг хамгийн зэрлэг санаатай байсан. Би гаж таашаал, тоо томшгүй олон зан үйлийг төсөөлж байсан. Та Ла Гомера арал дээр тахилын ширээний хүүгээр ажиллах бүртээ таны мэргэжил зөрчилддөггүй гэдгийг ойлгодог. Аз болоход нэгэн гайхалтай санваартан намайг гүн ухааны алдагдлын замд хөтөлсөн Ницшегийн "Антихрист" болон Марксын "Эдийн засаг, философийн гар бичмэлүүд" гэсэн хоёр номыг хүргэж өгсөн юм.

-'Хуудасны доод талд' гэдэг нь зарим талаараа уншигчийн наминчлал байдаг. Яагаад юу ч биш уншиж байгаа юм бэ?

-Зөв хариулт бол зовлонгийн ангалаас зугтах явдал юм. Гэвч бодит байдал дээр энэ нь экзистенциалист сублимаци байх болно. Хэрэв би үүнийг уншихад өөрийгөө зориулж байгаа бол энэ нь намайг маш их зугаацуулж байгаа болохоор тэр бол миний хувьд зохиолууд нь Бартсын утгаар нэгэн зэрэг таашаал, таашаал юм. Би сайн номгүйгээр аялах боломжгүй бөгөөд би гартаа унших зүйлгүй бол жорлонгийн аяган дээр сууж чадахгүй гэдгээ хүлээн зөвшөөрч байна. Би бол бүх талаараа нялуун уншигч.

"Диваажин номын сангийн хэлбэртэй юу эсвэл юу?"

-Тэр "диваажинд бас үхэл байдаг" гэж тэмдэглэсэн. Номын санд ч гэсэн тамын юмуу луу шиг аймшигтай зүйл байдаг. Энэ асуудал ид шидийн зүйл биш юм. Ном унших ийм хоббитой болчихвол байшин чинь хүн амьдрах боломжгүй газар болж хувирдаг. Тавиурууд бүх өрөөг эзэлдэг, коридорууд нарийсч, номууд хаа сайгүй овоолж, нурах аюулд хүргэж байна. Яг л Бабелийн цамхаг барьж байгаа юм шиг. Эцсийн эцэст диваажин гэхээсээ илүү гамшиг.

“Та номондоо угаалгын өрөөндөө номын шүүгээ тавих талаар бодож байсан тухай дурдсан. Тэнд ямар номууд байх вэ?

-Үнэрийн тэр орон зайд, дээрээс нь тааламжгүй, (бид сүрчигний тухай хуулийг ч тулгаж байхад) та хураангуй, эрчимтэй ном, системчилсэн зохиол, эзэн хааны түүх, гэр бүлийн романуудыг авч явах хэрэгтэй. Мөн афоризмын ном, өөртөө туслах бичвэрүүд ч үүргээ биелүүлдэггүй. "Биеэ бэлэглэх" энэ мөчид (хөдөөгийн ба үр дүнтэй илэрхийлэл) ялангуяа Кафкагийн түүхүүд болон Беккетийн үлдэгдлийг санал болгож байна.

- Танд буруутай газар байна уу? Уран зохиол гэж би хэлж байна.

-Магадгүй "Мортадело и Филемон" бүх зүйлд буруутай байж магадгүй. Тэд мөрдөгч адал явдал, өнгөлөн далдлалтаараа намайг завсарлагагүй уншихад түлхэц өгсөн хүмүүс юм.

"Бас уучилж болшгүй өр, тоосгүй ном уу?"

-Би өсвөр наснаасаа мөс муутай, Дон Кихотоос хэзээ ч таашаал авч үзээгүйнхээ ичгүүртэй байсан. Хааяадаа дахиад нэг оролдоод үзэх хэрэгтэй гэж боддог. Дараа нь би өмнөх олон санаанаасаа уйтгартай байснаа санаж, Кеведогийн "Суэнос" хэмээх сайхан шанцайнд хоргодож байна. Нөгөө талаар надад маш олон ном байгаа болохоор бараг бүгдээрээ тоос шороо болчихсон.

“Түүний гэрт тийм ч олон ном байгаагүй. Уран зохиолын халуурал хаанаас ирсэн бэ?

-Хэдийгээр хачирхалтай юм шиг санагдаж байгаа ч миний анхны хүсэл бол уран зохиол гэх мэт зүйлийг уншихаасаа өмнө бичих байсан. Би эссэ бичих, хамгийн гол нь шүлэг бичих дуртай байсан. Би гашуун яруу найраг, шүлэг, илүү сайн нь тосгоны номлогчийн аялгуугаар хогийн дуугаар шагнал авсан. Хэрхэн толгойгоо гашилгах вэ гэж нэг Борхес зам хөндлөн гарч иртэл юу ч сонсолгүй албадан уншсан залуу зугтаж, түүнээс хойш юу ч болоогүй. Тэр сохор хүн намайг гэгээрүүлсэн.

"Та амьдралынхаа туршид хэр их зүйл уншсан бэ?" Танд тооцоо бий юу?

“Түүнд гайхалтай дүрээс өөр ямар ч дүр хэлэх боломжгүй. Би эссэ, цөөн хэдэн роман гэх мэт бүх төрлийн номыг идсээр жилийг өнгөрөөсөн. Хэрэв надад ямар нэгэн саад бэрхшээл байхгүй бол өдөр бүр ном уншдаг. Хуучны түүх: Би 11.000 мянга гаруй, 20.000 мянга хүрэхгүй ном уншсан байх.

-Та ном уншихаас гадна цагаа юунд зарцуулах дуртай вэ?

“Би цаг хугацааны хувьд хөрөнгө оруулагч биш, учир нь би үүнийг алдах дуртай. Багаасаа л ууланд явж, тэгээд л болж өгвөл гутлаа өмсөөд цас хайдаг байсан. Би машиныг үзэн яддаг, алхах дуртай.

-Ишлэл: "Бид сүүдрээ барихын тулд олзоо сулласан анчны дурсамжийг амьд үлдээх хэрэгтэй: хэлгүй, үзмэрч, урагдсан. Энэ бол миний үргэлж уншиж байсан зүйл юм." Таны олз ямар хэлбэртэй вэ?

"Тэр гамусиногийн өвөрмөц дүр төрхтэй. Хааяа л хажуу тийшээ хараад, би зүгээр л Боргесийн гайхалтай амьтан судлалын эдгээр амьтдын нэг шиг харагдаж байсан юм шиг сэтгэгдэл төрдөг. Ёс суртахууны шалтгаанаар зэвсгээ хураалгаж, би тэдгээр хачирхалтай зүйлсийг засч, онцлон тэмдэглэж, камергүй зургуудыг авдаг бөгөөд дараа нь би айдас, итгэл найдваргүйгээр харж байгаа зүйлийн гоо сайхныг үгээр илэрхийлэхийг хичээдэг. Миний хувь тавилан бол Актеон юм.