Ummangaliso owawungalindelekanga owathintela 'intlekele yokuwa kwentaba-mlilo yaseLa Palma eyayisoyikwa ziingcali.

Ngokuvuka kwentaba-mlilo yaseLa Palma, iphinde yavuselela uloyiko oludala, oluye lwahamba nepalmeros amashumi eminyaka. Ngaba i-volcanic edifice yaseCumbre Vieja izinzile? Ngaba ummandla osemantla wesiqithi unokuwa? Iingcali zoyika "ukuwa kwentlekele" kwenxalenye yecone, engazange yenzeke. Iintanda zeentsuku zokugqibela zomsebenzi zazinokuba sisitshixo sokuthintela le ntlekele.

Ukuzinza kwecala elingasentshona kwesi siqithi kuye kwaphononongwa amashumi eminyaka, kunye novavanyo olubandakanya amandla atshabalalisayo aqikelelweyo ukuba oku kudilika komhlaba kuya kuba nawo: Itsunami enkulu eya kuwela iAtlantiki. Iingcali ziye zacima le nkxalabo kuluntu kwimpapasho yakutshanje ngabaphandi uMercedes Ferrer, uPhando oluPhezulu kwi-IGME-CSIC, kunye noLuís González de Vallejo, uProfesa ohloniphekileyo kwiYunivesithi yaseComplutense yaseMadrid (UCM) kunye nomlawuli weNdawo ye-Volcanic Risks I-Volcanological Institute yeZiqithi zaseCanary (Involcán) kwimagazini edumileyo 'iSayensi', iqinisekisile ukuba isakhiwo saseCumbre Vieja sinomatshini ozinzile kwixesha elide.

Esi sakhiwo siqinile kuninzi lwesikali somntu, oku kuthetha ukuba kuya kusinda kwimithi yesundu yangoku, kungakhathaliseki ukuba iimpawu ze-volcanic-structural ezinxulumene nokuqhuma kweCumbre Vieja yakutshanje kwi-2021, eyavusa lo mngcipheko wembali, baye bathi.

Ngogqabhuko-dubulo lwentaba-mlilo engenakubalwa eCumbre Vieja, ukuba nokwenzeka kokuwa kwenxalenye kwatyalwa, 'ukudilika' kwenxalenye yecone engazange yenzeke kwinqanaba elikhulu. Ugqabhuko-dubulo olwaqala nge-19 kaSeptemba 2021 lwaza lwaphela emva kweentsuku ezingama-85 kunye neeyure ezisi-8, lolona gqabhuko-dubulo lukhulu nolona lubi kakhulu eLa Palma. Ngaphezulu kwe-200 yezigidi ze-cubic metres ye-lava kunye ne-VEI3 index explosiveness index, babeka i-alamu, njengoko izazinzulu zikhumbula kwiphephancwadi elithi 'Sayensi'.

Nge-3, 8 kunye ne-23 ka-Okthobha, i-2021, inxalenye yekhowuni yadilika, idala iindlela ezintsha zokuhamba kunye neebhloko eziguquguqukayo ezinobungakanani bezakhiwo ezinemigangatho emithathu ezehla kwithambeka. Ingcamango yokuwa ngokubanzi yahlanjululwa kwisiqithi.

Njengoko kuchaziwe kwiphepha lezenzululwazi, umbuzo ongundoqo wophando usahleli ukuba kutheni olu gqabhuko lungazange ludale intlekele yokuwa kwecala lentaba-mlilo, njengoko mhlawumbi bekulindelekile. Impendulo inokudityaniswa, ineempawu zayo ezahlukeneyo ze-volcanic-tectonic kwaye, ngokukodwa, ine "inkqubo engaqhelekanga yeentanda ezazikhuselwe ngexesha lokugqibela lokuqhuma".

Ezi ntandabuzo zibonwe luluntu, ngenxa yokubekwa kweliso nolwazi olwabelwana ngalo mihla le ziingcali zeseismologists, igeologists kunye nee volcanologists emhlabeni. Umlawuli we-IGN, uMaría José Blanco, njengogxa wakhe uCarmen López kunye noStavros Meletlidis bafunda kwidayari yakhe ye-Pevolca, ukuba "wayenokubona ukuwa kwecone" kwaye ngaphambi kokuvela kweentlukwano bacela ukuzola, belindele ukuba bayiqonde. iya kuba ngangaphakathi kwikhowuni, kwaye hayi ngenye indlela.

Iintanda kunye nokuqhekeka kwabhaliswa kwiintsuku zokugqibela zentaba-mlilo, ekuqaleni kukaDisemba. Ngelo xesha, umlawuli we-Central Geophysical Observatory ye-National Geographic Institute (IGN) ingxelo kwikomiti yesayensi ye-Pevolca (iSicwangciso se-Volcanic Emergency Plan yaseCanary Islands (Pevolca), uCarmen López, wachaza ukuba banokuvela kwaye babangele ukudilika komhlaba kunye nokuwa ngaphakathi. i-Crater Oko kukuthi, ngesiphumo sendawo esingayi konakalisa uzinzo lwesakhiwo se-volcanic, ekubeni bavele kuphela kwindawo ephezulu yecandelo lomntla-mpuma wesakhiwo esikhulu.

Ikhowuni yesibini yentaba-mlilo yaseLa Palma inezaphulelo ezininzi kwisakhiwo sayo kumntla-mpuma. pic.twitter.com/DJL6fUTtZF

— 🏳️‍🌈Rubén López 🇪🇸 (@rubenlodi) nge-6 kaDisemba 2021

Ngenxa yomzamo omhle wokubeka iliso, oku kuqhuma kuya kuvumela ukuvavanywa koluhlu olubanzi lweengcamango zesayensi, ukusuka ekubalulekeni kwe-supercycle enokwenzeka ye-436 ye-supercycle yokunciphisa ixesha lokunciphisa ukusetyenziswa kwe-geophysical observations ukuqonda indlela i-magma egcinwe ngayo kwaye ifuduka. isibotho semantle ephezulu ethe nkqo kunye nenkqubo ye-magmatic ye-crustal. Ezi ntlobo zengcaciso ye-magmatic kunye ne-volcanological iya kuguqula uvavanyo lwengozi yokuqhuma kwentaba-mlilo kunye nokucwangciswa kwexesha elide.

Inxalenye yolu lwazi oluxabisekileyo ludluliselwe ngamaqela e-Involcán kwisiqithi saseSão Jorge e-Azores (ePortugal), owaya kwisiqithi ukuze ancede ukubeka iliso kunye nokulandela umsebenzi phambi kokuba kunokwenzeka ukuqhuma okufutshane,