Auzitegi Nazionaleko Fiskaltzak helegitea aurkeztu du Auzitegi Gorenean Rubén Callejaren familia Estatuaren aurkako azken borrokan eskoltatzeko: Nazio Batuen Erakundeak eman arte egin behar izan duten gerraren araberako kalte-ordaina. Horregatik izan ziren. mutilaren eskubideak urratzea, hezkuntza inklusiborako sarbidea bermatu beharrean Down Sindromea duten pertsonentzako zentro batera joatera behartuz.
Down Spain Elkartea izan zen 2013an Rubénen kasua publiko egin zuena, gurasoek Leongo ohiko hezkuntza zentro batean hezi baitzuten, bertan bizi ziren. Laugarren mailan (2009, hamar urte zituen orduan) jatetxetik bereizi eta hezkuntza bereziko zentro batera joan behar izan zuten, bere borondatearen eta familiaren aurka. Irakasle batek egindako tratu txarrak salatu zituzten.
Ez biltzera bidali zituzten 15.000 herritarren sinadura baino gehiagok, ezta gurasoek jo zuten auzitegien segidak ere, Auzitegi Konstituzionala barne, ez dute erabakia aldatzen. Izan ere, epaitu eta absolbitu egin zituzten -akusazioa behin betiko kendu zutenean- familia uzte delitu bategatik, auzietan ari ziren bitartean umea etxean heztea erabaki zutelako.
Hala ere, 2020ko azken txanpan buelta eman zen. Desgaitasuna duten Pertsonen Eskubideen Nazio Batuen Batzordeak, zeinaren Konbentzioan Espainia parte den, ondorioztatu zuen Estatuak Rubénen hezkuntza inklusiborako eskubidea urratu zuela. Zehazki, beharrezkoa zen agintari nazionalek "haurraren eskakizun zehatzak ez baloratu" eta "hezkuntza arruntean eszedentzia iraunkorra ahalbidetuko zuten arrazoizko neurririk ez hartzea".
Hori dela eta, lanbide heziketako programa inklusibo batean izena ematea, kalte-ordaina ematea eta gurasoek hasiera batean planteatutako tratu txarren salaketak ikertzea gomendatu zen. Bide batez, Espainian jarraitu zuen desgaitasuna duten pertsonen hezkuntza bereizketarekin amaitzeko.
Administrazio isiltasuna Justizia Ministerioan
Bi urte geroago, gomendio horietako bat ere ez da bete. NBEren ebazpenaren amaieran kalte-ordaina jasotzeko erreklamazioa Justizia Ministerioaren aurrean izapidetzen ari dira, baina isiltasun administratiboagatik atzera bota zuten. Hortik, Auzitegi Nazionaleko Auzibidera, non iazko amaierako sententzia batek ukatu egin zien Batzordeak ebatzitakoa haien ebazpenek indar betearazlerik ez dutela eta gomendioetatik harago ez doazela entzuteagatik.
Gainera, magistratuentzat, irizpen horiek jasotzen dituzten eskubide urraketak Espainiako justiziak aztertu zituen eta jada irmoak diren sententzien bidez une ezberdinetan baztertu zituen. Hori eskertzen dute, res judicata.
Fiskaltza ez dago ados, eta horregatik helegitea jartzen du Auzitegi Gorenera. Batzordearen irizpenek "izaera loteslea" dutela uste du, eta egokia dela "hark adostutako derrigorrezko erreparazio neurriak betetzea", Administrazioaren ezohiko funtzionamenduagatik Estatuaren ondare-erantzukizunaren erreklamazioaren bidez. Justizia , horrek aurreko akzio prozesalak berrikustea ekarri gabe edo epaiaren balioa ezereztu gabe.
Helegitea prestatzeko idazkian, ABCk eskura izan zuenean, gai hori doktrina ezartzeko interesa duela ere argudiatu zuen, Auzitegi Gorenak Batzordeak gomendatutako erreparazioa eman daitekeen ala ez erabaki dezan. mota honetako kasuak.prozedurak izaera jurisdikzionala ez izan arren edo NBEk aitortzen dituen urraketak jada baztertu dituen arren.
