La ideo ke demokratioj estas en malsuperaj kondiĉoj por alfronti tiranecon NE estas nova. En la Romia Respubliko "diktatoro" en tempoj de armea krizo estas elegio. Jarcentojn pli frue, unio de tridek grekaj poliso alfrontis grandegan armeon gviditan fare de reĝo Kserkso. Fronte al la unueco de komando kaj respektema submetiĝo al la persa reĝo, la atena generalo Temistoklo, por organizi la defendon, estis devigita fari koncedojn al siaj aliancanoj, negoci kun la aliaj generaloj kaj konvinki la atenan asembleon per sia oratoro. Kaj tamen, post la heroeco de Termopiloj kaj la taktika sukceso de Salamis, Kserkso revenas, venkita, al la tre malproksima Persujo. multe pli lastatempe
la aliancanoj, gviditaj de la brita kaj amerika demokratioj, renversis la germanajn kaj italajn totalismajn gvidantojn kaj la japanan militistan teokration. Ni memoru ankaŭ la neeviteblan politikan situacion de Anglio, kiu faris la decidon ne kapitulaci al Hitler. Eble demokratioj ne estas tiel idiotaj.
Oni diras, ke dependeco de publika opinio malhelpas malfacilajn decidojn fari. Sed la argumento estas reigebla: demokratio estos same forta kiel ĝiaj civitanoj. La atenanoj jesis forlasi Atenon al la persa rabaĵo por defendi sian liberecon kun sia floto. Tial la nuna situacio defias nin ĉiujn. Evidente, ĝiaj fakuloj devas decidi, kiuj sankcioj plej damaĝas rusan armean kapablon kaj ĝiajn gvidantojn. Sed ni civitanoj devas voli akcepti oferojn, por ke imperiismo kaj la leĝo de la plej forta ne transprenu la novan Eŭropon.
Ankaŭ ne veras, ke la bezono de konsento kaj interkonsiliĝo ŝajnas malforto, ĉar ĝi estas kio ebligas formi larĝajn aliancojn. Unu el la kialoj, kial orientaj landoj preferas NATO al alianco kun Rusio, estas ke ĝi trudas sian volon unuflanke. Fine, estas klare, ke demokratioj konsistas ne nur en la elekto de regantoj, sed en respekto de la jura regado, tio estas, en la submetiĝo de ĉiuj, inkluzive de la povantaj, al la Konstitucio kaj la leĝoj. Tio povas signifi certan malrapidecon en la procezoj, sed ankaŭ certecon en la ligiloj, kompare kun la malsekureco de la arbitracio de la tirano. Ĝi ankaŭ havas tre specifan sekvon en la nuna drama situacio: la aplikado de la defenda pakto de NATO. Al Rusujo devas esti klare, ke ĉiu atako kontraŭ unu membro de la pakto kaŭzas la intervenon de ĉiuj aliaj, kaj necesas fari la militajn preparojn, kiujn tio postulas.
Estas tempo, ke la civitanoj estu kuraĝaj, ke regantoj estu dialogemaj, kompetentaj kaj firmaj, kaj ke ni klarigu, ke ni plenumos la leĝojn, kiujn ni donis al ni mem kaj la paktoj, kiujn ni subskribis.
Segismundo Álvarez Royo-Villanova
li estas juristo
