"Izindleko ezilungisiwe zikhuphuke ngaphezu kuka-1.200% kusukela ngo-2008 futhi amandla angaphezu kuka-120%"

UCarlos Manso ChicoteLANDELA

Ingxoxo nomongameli weNational Federation of Irrigation Communities (Fenacore), u-Andrés del Campo, yenzeke esimweni esinzima kuleli qembu elidlula abantu abangu-700.000 futhi lilawula amahektha angaphezu kwezigidi ezimbili. Okwengezwe ekwenyukeni kwezindleko ukushoda kwemvula emasontweni adlule, kanye nobudlelwano obunzima noHulumeni. Ngaphezu kwakho konke, ne-Ministry of Ecological Transition yephini likamongameli wesithathu uTeresa Ribera. Umphumela? U-Del Campo umemezele ukuthi abacheleli bazobamba iqhaza kanye nezinhlangano eziyinhloko zezolimo (i-Asaja, i-COAG ne-UPA) ekuhleleni umbukiso omkhulu ngoMashi 20 eMadrid, ngokumelene nezinqubomgomo zikahulumeni ezibheke emkhakheni oyinhloko:

-Uhlobo lwesivunguvungu esingenasici esihlasela indawo yasemaphandleni, ingabe uzojoyina umbukiso obizwe ngoMashi 20 yizinhlangano zezolimo i-Asaja, COAG kanye ne-UPA?

-Siphinde sibambe iqhaza enhlanganweni ngayo yonke imiphumela, njenganoma iyiphi enye inhlangano yezolimo. Sicela ukuthi izinhlelo zokusetshenziswa kwamanzi zivumelane nekusasa kanye nokuguquguquka kwesimo sezulu, kanye nokwehliswa kwamazinga kagesi - ukuncishiswa kwe-VAT ekuhlinzekeni ngenkasa - kanye nokutshalwa kwezimali ekulawuleni amanzi asebenza ngamanzi ukuze kuqiniswe ukulwa nokuguquguquka kwesimo sezulu. Lokhu bekuvele kucatshangelwe ezinhlelweni ze-hydrological, ukuthi akukhona nje kuphela okusha okwenziwe, kodwa lezo ebezihleliwe seziqediwe. Kungenzeka kanjani ukuthi ekupheleni kwekhulu leminyaka elidlule eminye imisebenzi ibingekho futhi manje, njengoba kuqhamuka ukuguquka kwesimo sezulu, kuvela ukuthi ayidingekile? Yilokhu okusimangazile.

- Ukubuyela kugesi, kunini lapho amanani entengo aphindwe kabili, agunyazwe eMthethweni we-Food Chain Law ngonyaka odlule? Ingabe liyasetshenziswa?

-Emthethweni we-Food Chain kunelungiselelo lokugcina elibuyisela ku-Ecological Transition igunya lokuthi, ku-General Budgets ka-2021, lanikeza uHulumeni isikhathi esiyizinyanga eziyisithupha - esiphela ngo-July- ukuthuthukisa intela ephindwe kabili. Ngaphezu kwalokho, lokhu kuzobe sekugcwalisekile kuMthetho 2/2018, uMthetho Wesomiso. Igunyazwe kathathu yiCongress kanye neSenethi futhi, kuze kube manje, 'phuma esithangamini'. UNgqongqoshe uTeresa Ribera uzositshela, emhlanganweni wakamuva, ukuthi kuzoba nzima ukulungisa ama-rates ngoba lokho umuntu angakukhokhi kuyodingeka kukhokhwe ngomunye futhi kuyibhalansi. Abalokothi bathinte lutho. Batatazela! Akunakwenzeka ukuthi izindleko ezihleliwe zikhuphuke ngo-1.200% kusukela ngo-2008 futhi izindleko zamandla zingaphezu kuka-120%, ngaphandle kokubala okwenzekile ezinyangeni zamuva.

-Bunjani ubudlelwano bakho manje nePhini Likamongameli Wesithathu kanye Nongqongqoshe Wezinguquko Zemvelo uTeresa Ribera?

-Sibe nomhlangano wakamuva nenkonzo kanye nesiphakamiso sethu sochungechunge lwezifundo mayelana nokuqaliswa kokugeleza kwemvelo kanye nezindleko zabo ngenxa yokunciphisa ukugeleza, ngezindleko zokuchelela. Bafuna ukukwenzela umjikelezo olandelayo, lapho sebetshaliwe kakade. Sizibheka ngokweqile kwezinye izitsha. Akwenzeki ukuthi kusetshenziswe umthethonqubo bese wazi imiphumela engase ibe nayo ngemva kwalokho. Ukwanelisa isidingo semicengezi, inhloso yangempela yokuhlelwa kwe-hydrological, ishiywe ngemuva.

-Ingabe sonke lesi simo sibe nomthelela ongakanani kubalimi bokunisela, abangabalimi?

– Umlimi kufanele akhokhe imisebenzi emba eqolo futhi amshiye nesikweletu seminyaka engu-50. Ukwenziwa kwesimanjemanje kuvumela ukuthi kukhanye ngamanzi amancane futhi, ngaphezu kwalokho, kube nemikhiqizo ephezulu enamanzi amancane. Njengesomiso, uma amanzi engekho, uya emsebenzini wokulima, okuwumholo omncane. Hhayi nje ngomlimi kuphela, kodwa yonke i-agri-food complex. Lokho kuzobonakala kakhulu emadolobheni, ngaphezu kwalokho, ngeke bakwazi ukutshala izitshalo ze-horticultural zonyaka futhi lokho kuzothinta kakhulu ukuthunyelwa kwamanye amazwe, kanye nokulahlekelwa kwemakethe yemakethe phesheya.

“Ungqongqoshe uTeresa Ribera uthe, emhlanganweni wakamuva, kuzoba nzima ukulungisa ama-rates ngoba imali oyikhokhayo kuzomele ikhokhwe ngomunye futhi yibhalansi. Abalokothi bathinte lutho. Bayatatazela!”

-Ngempela emasontweni edlule imvula ingaphansi ngo-36% kunejwayelekile. Sekukhulunywa ngesomiso...

-Ngalesi sikhathi, umcengezi othinteke kakhulu kulo lonke elaseSpain yiGuadalquivir, eyayinayo, kusukela ngoFebhuwari 1, 28,56% wamanzi engawagcina. I-Guadalete - i-Barbate ne-Guadiana ilandela cishe ngama-30%, kanye ne-Andalusian Mediterranean enye i-30% kanye ne-Segura Basin ngama-36%. Lokho kuzokwenza kube nzima kakhulu ukunisela. Uphakamisa ukuthi singayishiyi imisebenzi yokulawula, uma kudingekile ukuthi ivunyelwe ezinhlelweni zangaphambilini ze-hydrological. Zizobaluleka kakhulu ekubhekaneni nokushintsha kwesimo sezulu.

Uthini umbono wakho nge-Perte Agroalimentario eyethulwe kuleli sonto, enikezwe imali engaphezudlwana kwezigidi eziyi-1.000 zama-euro?

Njalo kwezoLimo isabelomali sincane kakhulu. UMnyango utshala imali engaphezu kuka-50% wezimali zawo ukuze kuthuthukiswe ukunisela ngenkasa, kodwa-ke, uye wathola ngaphandle kwalokhu Izigidi ezingaphezu kwe-1.000 zazo eziyizigidi ezingama-560 ezinikezelwe ukuchelela. Siphinde futhi sicele uMnyango Wezokuguqulwa Kwemvelo ukuthi ucabangele ukuthi kungenzeka yini ukuthi izinhlangano ze-hydrographic nazo zingabamba iqhaza ekwenziweni kwesimanje kwamanzi omsele, ngisho nokunisela ukuze sikwazi ukwenza isimanjemanje cishe amahektha ayi-900.000 angakatholakali eSpain. Naphezu kwakho konke, siyisibonelo emhlabeni wonke. Phakathi kuka-75 no-80% wokunisela eSpain kwenziwa ngesimanje.