Il-Qorti Suprema ddikjarat li l-mekkaniżmu finanzjarju tal-bonus soċjali stabbilit bid-Digriet-Liġi fl-2016 huwa kuntrarju għal-liġi tal-Unjoni Ewropea talli ddiskriminaw kontra xi kumpaniji fis-settur tal-elettriku meta mqabbla ma’ oħrajn.
Il-bonus soċjali huwa benefiċċju soċjali maħsub biex jipproteġi ċerti konsumaturi (“konsumaturi vulnerabbli”) li jikkonsisti fl-applikazzjoni ta’ skont fuq il-prezz tal-elettriku kkunsmat fir-residenza abitwali tagħhom. Id-deċiżjoni tal-Qorti Suprema tiddetermina l-mekkaniżmu ta’ finanzjament maħsub biex ikopri l-ispiża ta’ dan l-iskont, inkella taffettwa l-kontinwità tal-applikazzjoni tiegħu. F’pajjiżi oħra tal-Unjoni Ewropea, huma jipprevedu li din l-ispiża se tkun iffinanzjata mill-baġits ġenerali tagħhom, iżda Spanja għażlet mill-bidu li tagħmel dan l-obbligu fuq xi kumpaniji fis-settur tal-elettriku.
Hemm okkażjonijiet preċedenti meta l-Qorti Suprema kkunsidrat li l-mekkaniżmu ta’ finanzjament stabbilit mil-leġiżlazzjoni Spanjola kien kuntrarju għad-dritt tal-Unjoni Ewropea. Is-sistema finanzjarja ħabbret li issa kienet regolata bid-Digriet Irjali Liġi 7/2016, tat-23 ta’ Diċembru, li impona l-ispiża tagħha fuq “il-kumpaniji parent tal-gruppi ta’ kumpaniji li jwettqu l-attività ta’ kummerċjalizzazzjoni tal-elettriku jew mill-kumpaniji nfushom li jagħmlu. mela jekk ma jkunux parti minn xi grupp korporattiv”, li implika li jiġu imputati 94% tal-ispiża tal-finanzjament lill-kumpaniji tal-marketing. Din is-sistema ta’ finanzjament, bħat-tnejn ta’ qabel, reġgħet ġiet ikkunsidrata kuntrarja għal-liġi tal-Unjoni Ewropea minħabba s-sentenzi tal-Qorti Suprema li għadhom kif tħabbru.
Qorti Ewropea
Is-sentenzi huma bbażati fuq il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, speċjalment dak li ntqal fis-sentenza riċenti tagħha tal-14 ta’ Ottubru 2021 (Kawża C-683/19), li ssostni li l-obbligi ta’ servizz pubbliku, bħal dak in kwistjoni, għandhom jiġu imposti "ġeneralment" fuq kumpaniji tal-elettriku u mhux fuq xi kumpaniji speċifiċi. F'dan il-kuntest, is-sistema tad-disinn tal-kumpaniji inkarigati mill-obbligi tas-servizz pubbliku ma tistax teskludi kumpaniji a priori li joperaw fis-settur tal-elettriku. Għalhekk, kull differenza possibbli fit-trattament għandha tkun oġġettivament iġġustifikata." Il-QtĠ-UE żżid li jekk Stat Membru jagħżel li jimponi l-obbligu li jiffinanzja biss xi kumpaniji fis-settur “... hija l-qorti... li tivverifika jekk id-divrenzjar seħħitx bejn il-kumpaniji li għandhom iġorru l-piż tal-imsemmi piż u dawk li huma eżenti. minnu huwa oġġettivament ġustifikat.”
Il-Qorti Suprema tanalizza r-raġunijiet użati mil-leġiżlatur nazzjonali biex jipprova jwettaq il-mandat tiegħu dwar in-negozju tal-kumpaniji tal-elettriku, esklużi kumpaniji li joperaw fis-settur tal-elettriku (ġeneraturi, trasportaturi, distributuri), u waslet għall-konklużjoni li s-sistema ta’ finanzjament iddisinjata huwa kuntrarju għall-artikolu 3. 2 tad-Direttiva 2009/72/KE minħabba li huwa nieqes minn ġustifikazzjoni oġġettiva u huwa diskriminatorju għall-kumpaniji li jassumu l-ispiża, li għalihom se jħallsu lura l-ispejjeż imħallsa fl-applikazzjoni tas-sistema kkanċellata.
Is-sentenza tal-Qorti Suprema ma taffettwax l-applikazzjoni tar-roħs għall-bonus soċjali fil-kontijiet lil ċerti konsumaturi vulnerabbli, iżda tiddikjara l-mekkaniżmu ta’ finanzjament stabbilit inapplikabbli.
