A historia comezou alá polo ano 2000, cando miles de persoas atraídas por unha vida mellor decidiron abandonar os seus países e mudarse a España para traballar no campo como temporais. Poucas desas —2.000 persoas que foron trasladadas á provincia de Albacete— provocaron un grave problema que amola e se repite ano tras ano: a falta de vivenda, xa que non teñen a documentación necesaria para poder alugar unha vivenda. Por iso, aqueles pioneiros decidiron ocupar unha antiga fábrica, coñecida como a 'Casa Grande', na estrada das Peñas. Un edificio que tivo que ser derrubado por mor dun brote de Covid e polos graves incidentes acontecidos en 2020 ao incumprir o confinamento.
A este asentamento seguen chegando cada verán máis temporais procedentes de países da Unión Europea, África subsahariana e Marrocos, entre outros, para traballar nas diferentes campañas agrarias que se desenvolven nos arredores do municipio de Albacete e mesmo nas localidades e aldeas próximas. . . É un dos máis coñecidos de Albacete que está ocupado nesta época, porque coñeceu grandes dimensións e porque é un lugar de referencia para moitos inmigrantes.
Segundo os datos ofrecidos polo sindicato CCOO, calcúlase que este ano son uns 500 os interinos que se limitan a asentamentos irregulares nos arredores da capital. Unha cifra inferior á de campañas anteriores, que, segundo aseguran, débese aos dispositivos que xestiona o Concello de Albacete e a que hai unha "maior sensibilidade social" co aluguer de vivendas.
Lei de Estranxeiría
O responsable provincial de Política Social de CCOO, Juan Zamora, amosa cautela á hora de falar de solución a estes asentamentos ilegais. "Os asentamentos non se foron. Todo comezou coa 'Casa Grande', que se fixo visible coas protestas e graves disturbios acontecidos en 2020.
Esta mesma opinión o comparte o concelleiro de Atención ao Persoal do Concello de Albacete, Juani García, quen insiste en que os asentamentos son un problema recurrente, "no que dende o consistorio non deixamos de traballar". Cre que se trata dunha "situación moi difícil", pero quere pensar que "hai solución, aínda que hai moitas beiras", afirma para sinalar que "a solución pasa por unha reforma da Lei de Estranxeiría a nivel europeo". nivel".
Algúns inmigrantes reciben alimentos dunha ONG Medicos mundi
García asegura que "se traballou un pouco máis rápido", xa que na súa opinión agora é necesario man de obra no campo. “Pero tamén sabemos que faltan transportistas, persoal hostaleiro, persoas do sector asistencial, profesionais de albanelería, fontanería e electricidade. Logo hai moita xente en situación irregular con moi poucas opcións”, aclara.
O responsable municipal cre que esta situación é propicia para as mafias e a explotación laboral. “Moitas veces son persoas do mesmo país e con cultura propia as que abusan e inducen a vivir nestas condicións. Isto é real e por iso debemos facilitar a súa regularización.
Ademais, Juani García lembra que é paradoxal que aínda haxa xente que veña a pedir a 'Casa Grande' e non lle interese buscar unha casa digna. "Veñen de calquera punto de España con esta referencia", repite.
Pola súa banda, Juan Zamora considerou que a Nova Lei de Estranxeiría contén aspectos que facilitan a obtención da nacionalidade dos inmigrantes. "Non podemos esquecer que España necesita máis de 200.000 inmigrantes para realizar oficios que os españois non queren facer". Aproveita para recomendarlles aos españois que antes de falar e desprestixiar ao inmigrante, "traten de coñecelos e se interesen por saber por que chegaron ao noso país".
Consello Municipal de Estranxeiría
Juan Zamora tamén fai referencia ao Consello Municipal de Estranxeiría, creado unha proposta dende o consistorio albaceteño e que permitiu, entre outras cuestións, modificar e optimizar os recursos que se lles ofrecen. "Comézanse a facer cousas, aínda que aínda queda moito por facer", explica, citando as 50 prazas habilitadas no Seminario e xestionadas por Cáritas ou as que se abriron no albergue municipal, un total de 15 prazas (dez para homes e cinco para mulleres). "Entón, que pasa? Pois cando chega a forte tempada de traballo agrario en Albacete, queda claro que faltan prazas e non hai vivendas para este colectivo”.
O representante sindical lembrará que os seus comezan a campaña con allos, continúan con patacas, cebolas, brócolis e uvas. “A partir de setembro, cando remata a vendima, o gran caudal toma outras vías. Algúns van a Huelva, Teruel e Lérida pola froita, pero algúns asentamentos irregulares continúan porque algúns entenden que este é o seu modo de vida”. Por iso, alude a que na actualidade existen en Albacete cinco grandes asentamentos, dos cales catro son romaneses nos que poden vivir entre 45 e 90 persoas, aos que hai que engadir o gran asentamento da 'Casa Grande', que pode albergar uns 300 inmigrantes.
Unha das cociñas que usan os inmigrantes de CCOO
Outro aspecto importante é que, grazas a un convenio entre a Deputación, o propio concello e CCOO, púidose contratar un intermediario cultural de Senegal, que fale varios idiomas e que permitiu ao sindicato atenderlles. sen barreiras lingüísticas. “Axúdanse con todo tipo de trámites, desde solicitar asilo ata conseguir un billete de tren ou abrir unha conta bancaria”, sinala.
Pola súa banda, o concello recoñece que se produciron algúns avances. Albacete é a única cidade de Castela-A Mancha que conta cun centro de atención a persoas sen fogar con 100 prazas, aberto todo o ano e cun equipo que integra unha traballadora social, educadores e un psicólogo para ofrecer unha atención personalizada.
Lembran que o ano pasado púxose en marcha a ordenanza de habitabilidade para todas as persoas que se acheguen a realizar traballos agrícolas, aínda que -lembren- que ao tratarse de terreos privados, o concello vai ata onde pode.
“Comunicamos aos propietarios o que pasa. Moitas destas persoas, a maioría mozos, veñen á cidade buscando a 'Casa Grande' porque alguén lles di. Ademais, alugan estas chabolas, deixan parte do seu soldo para vivir nesas circunstancias. Dende Servizos Sociais damos todo o apoio que podemos, pero realmente é un submundo tan difícil que coas ONG e os sindicatos estamos de acordo en que hai que evitar que existan estes chabolas”, remarcou.
Os voluntarios levan alimentos a un dos asentamentos de Albacete M. MUNDI
ONG COLECTIVA DE APOIO A INMIGRANTES
"O gandeiro debería axudar a resolver o problema"
O presidente do Colectivo de Apoio ao Inmigrante de Albacete, Cheikhou Cisse, considera que se debe pedir a agricultores e empresarios que fagan máis esforzos para solucionar esta situación que se incrementa coa campaña agraria. “Temos que unir forzas entre todos. Se non, nunca se poderá erradicar o chabolismo existente”, sinala este inmigrante senegalés que traballa como técnico de proxectos na ONG Medicus Mundi.
Cheikhou Cisse avanza que a solución pasa por evitar que establezan máis asentamentos en Albacete e arredores para intentar abrir máis recursos e adaptalos para que este colectivo sinta que ten dereitos e tamén obrigas. “O que non se pode permitir é que os empresarios aluguen chabolas ou pisos polo dobre do seu prezo normal porque supoñen que se encherán de máis inmigrantes. Hai que establecer normas e cumprir a lei”, repite Cisse, que fala dun empresario que este ano cumpriu a normativa, “e vexo que é un gran avance”.
