Europako Batzordeak asteazken honetan onartu du Espainiak aurkeztutako 2023-2027 Nekazaritza Politika Bateratuaren Plan Estrategikoa. NPB "justuagoa, jasangarriagoa eta sozialagoa, nekazaritza berritzaile eta digitalago batera joateko aurrekontua eta beharrezko tresnak izango dituena, belaunaldi aldaketa ardatz hartuta", Louis Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura ministroaren esanetan. Hegazkinak.
Espainiarako planarekin batera, beste 6 estatu kideren planak ere onartu ditu Europako Batzordeak: Danimarka, Finlandia, Frantzia, Irlanda, Polonia eta Portugal.
Planarekin, landa garapena laguntzeko neurriak onartzeari utzi diote, bai autonomia erkidegoek sustatutakoak, bai estatuko eskumenak dituztenak. Beraz, planak dokumentu bakarrean jasotzen ditu iraganeko aldietan Landa Garapeneko Plan autonomiko ezberdinen bidez banatzen ziren programazio neurriak, epe ezberdinetan onartuak, eta atzerapenik gabe kudeatzen has zitezkeen, aurreko PACetan gertatu zen bezala.
Albiste nagusiak
Plana funtsezko tresna da nekazaritzak gizartearen ingurumen- eta gizarte-eskakizunei erantzuna errazteko. Horretarako, aldaketa sakonak baina pixkanaka bultzatuko ditu, nekazaritza justuagoa, errentagarriagoa eta sozialagoa lortzeko.
Espainiar nekazari eta abeltzainek urtean 4.800 milioi euro baino gehiago izango dituzte zuzeneko laguntzetan, eta horietatik % 61 diru-sarrerak bermatzeko (oinarrizko laguntzen eta birbanatze ordainketaren bidez) bideratuko dira, % 23 ingurumen-konpromisoen ordainketarako (ekoerregimenak). % 14 ekoizpen eta abeltzaintzako jarduera jakin batzuetarako lotutako laguntzetarako, eta % 2 gazteei zuzendutako ordainketa osagarrirako.
Planaren nobedade nagusien artean, sektorea 2023tik aurrera hasiko da birbanaketaren ordainketa berriarekin, ustiategi bakoitzaren lehen hektareako diru-sarrera gehigarrietarako ekarpena, ustiategi txiki eta ertainetara baliabideen birbanaketa sustatzera zuzendua, beren gehienbat familia eta profesionala.
Era berean, planak urtean 230 milioi euro inguru gordeko ditu gazteentzako berariazko laguntzetarako, lehen instalazioa sustatzeko zuzeneko laguntzak eta landa-laguntzen funtsen ordainketa osagarriaren bidez. Beste nobedade handietako bat da baserri baten aurrean finkatzen diren emakumeek %15 gehiago jasoko dutela gazteek jasotzen duten diru-sarreren laguntzaz gain.
Zuzeneko laguntzekin batera, planak urteko 582 milioi euroko aurreikuspena jasotzen du sektoreko programetarako (fruta eta barazkiak, ardoa, erlezaintza) eta 1.762 milioi eurokoa, guztira, landa garapeneko neurrietarako gas publikorako. Azken horien artean, ekintza nagusiak inbertsioetara bideratzen dira (740 milioi euro, horietatik %44 ingurumen-isunak dituzten inbertsioetarako); 370 milioi euro urte anitzeko ingurumen konpromisoak hartzen dituzten nekazarientzat; 160 milioi euro LEADER programetarako; 140 milioi euro beren jarduera muga naturalak dituzten eremuetan egiten duten ustiategietarako; 135 milioi euro urtean nekazari gazteak ezartzeko; eta urtean 70 milioi euro berrikuntza, aholkularitza eta prestakuntza neurrietarako.
eko-erregimenak
Bestalde, planak Espainiak Europako Itun Berdearen helburuekin duen konpromisoa jasotzen du. Hori dela eta, NPBren aurrekontuaren % 23 klimarako eta ingurumenerako onuragarriak diren nekazaritza edo abeltzaintza praktikak egiteko bideratuko da, ekoerregimen deitzen direnen bidez, oso onarpena izateko pentsatuta.
Ekoerregimenek artzaintza estentsiboa, larreak mantentzea, laboreen txandaketak, kontserbazio-nekazaritza, landaredi-eremuak edo izendatutako biodibertsitate-eremuak bezalako praktikak barne hartzen dituzte. Borondatezko neurriak dira, nekazariek une honetatik bertatik aztertu behar dituztenak, laguntza osagarri horiek lortzera datozen urtean praktikak eskatzeko aukera izan dezaten, ingurumen-isunak lortzen laguntzeaz gain.
