Lowo owayengumongameli waseBolivia uJeanine Áñez, ugwetshwe iminyaka eyi-10 ebhadla ejele ngokuthatha amandla ngokungemthetho.

Lowo owayengumongameli waseBolivia uJeanine Áñez ugwetshwe ngalo uLwesihlanu iminyaka eyishumi ejele ngecala le-'Coup d'etat II' lapho asolwa khona ngokwenza okuphambene noMthethosisekelo waseBolivia ngokuzibiza ngomongameli wezwe ngo-2019.

INkantolo Yokuqala Yokulwa Nenkohlakalo yaseLa Paz igwetshwe ngazwilinye ishumi leminyaka ejele ngowayengumongameli, ophinde wagcizelela ukuthi umsulwa ekugcineni kwezicelo.

“Ngenza obekufanele ngikwenze, ngathatha isikhundla sobumengameli ngokuzibophezela, ngathatha isikhundla sobumengameli ngokuhambisana nemibandela yoMthethosisekelo, ngilandela isinyathelo ngasinye nokuhlonipha konke okushoyo; futhi ngizizwa ngiziqhenya kakhulu, futhi ngingaphinda ngikwenze uma ngithola ithuba”, kumemezela owayengumongameli, ngokwephephandaba laseBolivia i-'La Razón'.

Ngokunjalo, abayisithupha ababengabaphathi bezempi kanye namaphoyisa bashushiswe ngezenzo ezifanayo. INkantolo yagweba lowo owayenguMkhuzi-Jikelele Wamaphoyisa, u-Yuri Calderón, nowayenguMkhuzi Webutho Lezempi, uWilliams Kaliman, iminyaka engu-10 ejele.

Ngasohlangothini lwakhe, owayeyinduna yezempi uGeneral Staff, uFlavio Gustavo Arce, ugwetshwe iminyaka emibili ejele; kanti owayengumkhuzi wamasosha, uMfundisi Mendieta, ugwetshwe iminyaka emithathu. UJorge Fernández, owayengumhloli jikelele we-Bolivian High Command, ugwetshwe iminyaka emine ebhadla ejele, ngokusho kwabezindaba zedijithali 'Erbol'.

U-Áñez, -esitokisini sokuvikela kusukela ngoMashi 2021- usolwa ngohlaka lwalokho okwenzeka ngoNovemba 2019, lapho owayengumongameli wangaleso sikhathi, u-Evo Morales, eshiya isikhundla. Ezinsukwini kamuva, u-Áñez ngokwakhe, owayeyilungu lephalamende, wathatha isikhundla sikaMongameli waseBolivia.

ukuhlukana kwezepolitiki

Njengoba bekulindelekile, isigwebo esibhekiswe ku-Áñez siphinde savula ukuhlukana okukhulu kwezombusazwe okusekhona ezweni. Phakathi kokusabela kokuqala kukaHulumeni waseBolivia kwakunoNgqongqoshe Wezangaphakathi, u-Eduardo del Castillo, owagubha lesi sigwebo njengesandulela esingokomlando.

“Namuhla sekwenziwe umlando. UNkz. Jeanine Añez ugwetshwe iminyaka engu-10 ecaleni laseGolpe II ngokuzimemezela kanye nokuphula umthetho.

UNgqongqoshe Wezobulungiswa, u-Iván Lima, ngakolunye uhlangothi, uveze ukuthi "isigaba esiwujuqu sesiqediwe ngenqubo yokubuyisela intando yeningi" futhi wavikela ukuthi uphiko lwezobulungiswa "ekusebenziseni inkululeko yalo lukhiphe isigwebo" esibhalwe "Izimiso. kanye neziqinisekiso zenqubo efanele."

"Inqubo efanele, siyakuhlonipha ukuzimela kwezomthetho, sithemba ukuthi sizowazi umbhalo weSahlulelo, ukuze abathintekayo bakwazi ukwethula isikhalazo," usho kanje ku-akhawunti yakhe ye-Twitter.

I-HRW ibuze izinqubo zokwahlulela zezwe futhi iqinisekisa ukuthi amacala u-Áñez alahlwe ngawo asetshenziswe kabi.

Ngokuphambene nalokho, iqembu eliphikisayo iNational Unity isigxekile lesi sinqumo, esiphuma "kumajaji asetshenziswe amandla ngokumelene nowayengumongameli uJeanine Áñez", achaza lolu suku ngokuthi "lubi ngentando yeningi yaseBolivia" futhi luhlasela uhlelo lwezobulungiswa: "Cha Kungase kube khona ayikho into eyehlisa isithunzi sedemokhrasi, ubulungiswa kanye nokuziphatha kwezakhamizi kangangokuthi labo ababizelwe ukuphoqa umthetho yibona abawephulayo ukuze kuzuze ipolitiki nenkohlakalo”.

Mayelana nenhloko yezinhlangano ezizimele, umphenyi omkhulu we-Americas of Human Rights Watch (HRW), uCésar Muñoz, uzwakalise ukungabaza kwakhe ngezinqubo nge-Twitter.

“IBolivia: Sikhathazekile ngokuthi amacala obugebengu abekwe owayengumongameli uJeanine Áñez aseqhutshiwe. Noma yiluphi uphenyo lobugebengu kumele lwenziwe ngokulandela inqubo efanele, okuhlanganisa nokucatshangwa ukuthi umsulwa, futhi lwenziwe ngokuhambisana nezindinganiso ezisungulwe umthetho wamazwe ngamazwe,” uye wazisa.

UMuñoz waphikisa ngokuthi "amacala u-Áñez agwetshelwa wona - ukwephula umsebenzi kanye nokuthatha izinqumo ngokuphambene nomthetho - achazwa kabanzi emthethweni waseBolivia futhi asetshenziswe kabi yiwo womabili uhulumeni wase-Evo Morales kanye nohulumeni wase-Áñez emacaleni kubonakala sengathi kunepolitiki.”