Igagasi lesithupha liphinda kabili inani lokufa komkhuhlane ngaphambi kwalolu bhubhane

luis canoLANDELAu-andrea munozLANDELA

Ukushona kwe-coronavirus cishe kucishe kube yi-100.000 eSpain ebhaliswe ngokusemthethweni nguMnyango Wezempilo. Igagasi lesithupha kuze kube manje lengeze okunye ukufa kwabantu abayizinkulungwane eziyishumi nanye, ngoJanuwari odabukisayo nokufa kwabantu abangaphezu kwezinkulungwane ezinhlanu ngenyanga eyodwa, okuyisibalo esingakaze sibonwe selokhu kwaba negagasi lesithathu elibulalayo ebusika bangonyaka odlule. Ezinyangeni ezintathu, nokho, kube nezifo eziningi kunakuyo yonke indawo yokudlela yalolu bhubhane. Leli gciwane selihlasele kakhulu kodwa lenze umonakalo omncane kubantu abaningi abagonyiwe.

Inani eliphansi labantu abafayo leli gagasi uma liqhathaniswa nelangaphambili, naphezu kwenani eliphakeme kakhulu labangenwa izifo, likhuthaze uHulumeni ukuba amemezele 'umkhuhlane' olandelayo we-coronavirus; okungukuthi, ukuhlalisana ne-Covid-19 njengelinye nje igciwane lokuphefumula.

Inani lemisebenzi kugagasi lesithupha, nokho, lisengaphezu kwesikhalazo esivamile. Ukufa kwezinkulungwane eziyishumi kuze kube manje esikhathini esingaphansi kwezinyanga ezintathu kudlula lokho kwezikhathi zomkhuhlane eziphelele zeminyaka eyandulela ubhubhane. Esikhathini sika-2019-2020, kulinganiselwa ukuthi bangu-3900 2018 ukufa okubangelwa umkhuhlane; kwathi ngo-2019-6.300, kwashona abantu abayizi-XNUMX, ngokwezibalo zeNational Epidemiology Center (CNE) kanye neCarlos III Health Institute (ISCIII).

Igagasi lesithupha le-coronavirus selivele lengeze imisebenzi eminingi njengeyesine neyesihlanu ndawonye, ​​entwasahlobo nasehlobo lonyaka odlule ngokulandelana. Ezinyangeni ezintathu ezedlule kube nokufa kwabantu abaningi njengasezinyangeni eziyisishiyagalombili ezedlule, phakathi kuka-Ephreli noNovemba, ngokusho kwedatha ye-ISCIII. Igagasi lamanje alikayivali ibhalansi, njengoba izaziso zibhaliswe ngokubambezeleka, ikakhulukazi izinsuku zakamuva, futhi kunezinsuku nokufa kwabantu abangaphezu kuka-200.

Cabanga ngalokho okufanele ukwenze, isibalo sokufa kwabantu abavela ku-Covid eSpain siphezulu kakhulu kunezibalo ezisemthethweni ezivela enkonzweni. Ngokwemininingwane ebuyekeziwe evela kuNational Institute of Statistics (INE) ngokufa, ngo-2020 nango-2021 inani lokufa kwabantu ngokweqile eSpain ladlula ukufa kwabantu abayi-122.000 uma kuqhathaniswa nokufa kwabantu abangama-89.412 okubikwe ngabezempilo ngonyaka.

Uma idatha yokufa manje ifana kakhulu neyangempela kunamagagasi okuqala aleli gciwane, okuye kwayeka ukuba yinani lezifo. Eqinisweni, ochwepheshe beluleke ngokungabi bikho kwedatha yangempela ngezifo ukuze wenze izinqumo ezifanele futhi uye 'kumkhuhlane' osulindelwe isikhathi eside. Ngalokhu, iphakamisa ukuvuselela izifundo ze-seroprevalence ezishiywe yi-Health ngemva kokuvela kwe-Ómicron.

“Sihlulekile esigabeni sokugcina”

"Phakathi namagagasi amahlanu edlule, okusehlule kube yisigaba sokugcina, sigxile kuphela ezindleleni zokunciphisa izinga lokukhuphuka: imaski, umthamo ... Kodwa-ke, njengoba sinengcindezi yezempilo encane, kufanele sicabange ngalokho okufanele sikwenze. esikhathini esizayo," kuchaza uDkt. José Luis del Pozo, umqondisi wenkonzo yezifo ezithathelwanayo kanye ne-Microbiology e-University Clinic yaseNavarra, unaleli phephandaba. Ngokombono wakhe, ekupheleni kwegagasi lesithupha "siphinde siwela ephutheni elifanayo", ngoba nge-Ómicron alukho ulwazi "oluqinile" lokuthi ubani odlulise leli gciwane.

Lesi simo siwumphumela wamaphesenti aphezulu abantu abangenwe yileli gciwane ezinyangeni ezisanda kwedlula, abatholakale ngokuzihlola okuphuthumayo abangazange baziswe kwabezempilo noma abangenwe yileli gciwane ngendlela engaqondakali, ngokusho kwe-microbiologist yomtholampilo ofanayo. , uGabriel Queen. Ngaphezu kwalokho, ugcizelela ukuthi isikhathi esingcono kakhulu sokwenza lolu hlobo lokufunda - njenge-ENE-Covid egqugquzelwa abezeMpilo - manje, "uma inani eliphakeme lokutheleleka selinqotshiwe, ngoba livumela ukuguquguquka okungaguquki futhi kube okwangempela kakhulu. isithombe sobhubhane”.

Ngaphandle kokushona okuphezulu, nokho, kuleli gagasi, ngokuhluka kwe-Omicron, ngaphezu kwengxenye yezifo selokhu kwangena leli gciwane nazo zibhalisiwe eSpain. Emacaleni ayizigidi eziyi-11 atholwe kusukela ngoFebhuwari 2020, abayizigidi eziyisithupha bahlolwe ukuthi banegciwane ezinyangeni ezintathu ezedlule, kusukela ngoDisemba wonyaka odlule, uma kuqhathaniswa nezigidi ezinhlanu ezinyangeni ezingama-22 ezedlule. Ngamanye amazwi, igagasi lesithupha libe nomthelela ekungenweni izifo eziyisithupha kweziyishumi, kodwa oyedwa kuphela kwabayishumi abashonile ngenxa yalolu bhubhane.

Ukutheleleka okwengeziwe, ukufa okumbalwa

Ukuqhuma kokutheleleka ngegagasi lesithupha sekufinyelele emazingeni angakaze abonwe kuze kube manje, ngezigameko eziqoqiwe zamacala angaphezu kuka-3.000 ezakhamuzini eziyizinkulungwane eziyikhulu ezinsukwini eziyi-14 ezedlule ekuqaleni kukaJanuwari, izikhathi eziyisithupha umkhawulo othathwa njengengozi enkulu kakhulu. Ngaphambi kokuthi izigameko eziqoqiwe bezingakadluli ku-900, ngoJanuwari wonyaka odlule. Manje laqhubeka lehla, nakuba lalingaphezu kwezinga lengozi enkulu.

Kuze kube yigagasi lesithupha, ukufa kwase kudonse ngisho ijika enanini lamacala, ukulaliswa esibhedlela kanye nokufa. Lokhu kwenzeke kwaze kwafika okuhlukile kwe-Ómicron kulobu busika, nokuqhuma kwezifo ezingenakuqhathaniswa kunoma yisiphi isifo esiwubhubhane, kodwa zahlukaniswa nomugqa, ophansi kakhulu, wemali engenayo nokufa.

Kugagasi lesithupha, izinga eliphezulu lengozi yokuhlala esibhedlela, elibekwe ku-15% wemibhede eneziguli ze-coronavirus, alikadluli; noma emsebenzini wezikhungo zabagula kakhulu (ICU), ezimakwe kuma-25% aneziguli ze-Covid-19. Yilelo zinga lokugcwala kuphela elaligwenyiwe kumagagasi esine nelesihlanu, ayethambile; Ngenkathi kwesesithathu ama-ICU afika athinta ama-50% agcwele igciwane lobhubhane.

ukufa kwamagagasi

Ehlobo eledlule, igagasi lesihlanu, elibizwa ngokuthi 'igagasi elincane', lithinte kakhulu inani labantu abangakagonywa, kuyilapho abantu abadala, ababesengozini enkulu yokuba nezinkinga zokutheleleka, base bevele begonyiwe. Noma kunjalo, yashiya abantu abangaphezu kwezinkulungwane eziyisithupha befile ngemva kwayo. Igagasi lesine, entwasahlobo, elingashubi kangako, labulala abantu abangu-4.000 XNUMX; abaningi babo, nokho, basaqoqwa ebusika obunzima.

Ukuqhathaniswa kwegagasi lesithupha nobusika obudlule, obungenayo imithi yokugoma, kuyahluka. Lelo gagasi lesithathu lishiye abantu abangama-30.000 beshonile, abangama-25.000 kubo phakathi kukaDisemba noFebhuwari, uma kuqhathaniswa nabangu-10.000 ngalezo zinyanga zesithupha, nenani elikhulu labantu eligonyiwe kanye nasebekhulile ngomthamo wesithathu. Igagasi lokuqala, elinqanyulwe kungazelelwe ngenxa yokuvalelwa, kakade kwase kufile abangu-30.000; kanti eyesibili, ihlobo-ekwindla ka-2020, ingeze ama-20.000.