Olori giga julọ ti Afiganisitani ati ori ti Taliban yoo dajudaju ni ọjọ Satidee pe gbogbo awọn obinrin ni gbangba wọ burqa, ibori ibori oju-ara ti orilẹ-ede ti o ni kikun ni ibamu si aṣa ti Sharia, ofin Islam. Aṣẹ yii tẹle awọn miiran ti o ti gba awọn obinrin Afiganisitani kuro ni ẹtọ wọn, pẹlu eto-ẹkọ ati ominira lati rin irin-ajo nikan.
Iwadii nipasẹ Awọn Eto Eto Eda Eniyan ati Ile-iṣẹ Eto Eto Eda Eniyan ni Ile-ẹkọ giga ti Ipinle San Jose (SJSU) pari pe awọn obinrin Afiganisitani “n dojukọ mejeeji iparun ti awọn ẹtọ wọn ati awọn ala ati awọn eewu si iwalaaye ipilẹ wọn.” Halima Kazem-Stojanovic ti SJSU sọ pe, "Wọn ti mu laarin awọn ilokulo ti awọn Taliban ati awọn iṣe ti agbegbe agbaye ti o nmu awọn Afganisitani lati ni ireti ni gbogbo ọjọ."
Awọn Taliban ti ṣe idiwọ fun awọn obinrin ati awọn ọmọbirin lati ile-ẹkọ giga ati giga, ati pe wọn ti yipada awọn iwe-ẹkọ lati ṣiṣẹ diẹ sii lori awọn ikẹkọ ẹsin. Wọ́n ń sọ̀rọ̀ nípa ohun tí àwọn obìnrin gbọ́dọ̀ wọ̀, bí wọ́n ṣe yẹ kí wọ́n rìnrìn àjò, ìyàtọ̀ iṣẹ́ nípa ìbálòpọ̀, àti irú tẹlifóònù alágbèéká tó yẹ kí àwọn obìnrin ní. Wọn fi ipa mu awọn ofin wọnyi nipasẹ ẹru ati awọn ayewo.
"Aawọ fun awọn obirin ati awọn ọmọbirin ni Afiganisitani n pọ si ati pe ko si opin ni oju," Heather Barr, igbakeji oludari ẹtọ awọn obirin ni Human Rights Watch sọ. "Awọn eto imulo Taliban ti ni kiakia ṣe ọpọlọpọ awọn obirin ati awọn ọmọbirin ti o jẹ ẹlẹwọn ni ile wọn, ti npa orilẹ-ede naa kuro ni ọkan ninu awọn ohun elo ti o niyelori julọ, awọn ọgbọn ati awọn talenti ti idaji obirin ti olugbe."
Iwọnyi ni awọn ẹtọ ti awọn obinrin padanu lati igba ti Taliban gba agbara ni Oṣu Kẹjọ ọdun 2021.
Fi agbara mu lati wọ burqa ti o bo wọn ni kikun
Burqa jẹ apakan ti ijọba iṣaaju ti ẹgbẹ laarin ọdun 1996 ati 2001, o si bo gbogbo ori ati oju obinrin naa. Ni Oṣu Karun ọjọ 7, Ọdun 2022, Taliban paṣẹ fun igbeja awọn obinrin lati wọ ni gbangba. Ilana naa ni a ka jade ni apejọ apero kan ni Kabul nipasẹ Alakoso Igbakeji ati Iwa ti Taliban, Khalid Hanafi, ẹniti o sọ pe: “A fẹ ki awọn arabinrin wa gbe ni iyi ati ailewu.” Lati isisiyi lọ, ti obinrin ko ba bo oju ni ita ile, baba rẹ tabi ibatan ti o sunmọ julọ le wa ni ẹwọn tabi yọ kuro ni iṣẹ rẹ.
Ewọ lati sise ni jara ati sinima
Ni Oṣu kọkanla ọdun 2021, awọn obinrin yoo fi ofin de lati han ninu awọn ere TV ati awọn fiimu. Ofin naa jẹ apakan ti awọn ofin tuntun mẹjọ, eyiti o tun ṣe afihan idinamọ awọn fiimu ti o lodi si Sharia tabi ofin Islam ati awọn iwulo Afiganisitani, ati awọn apanilẹrin ti o tako ẹsin ati awọn fiimu ajeji ti o paapaa ṣe igbega awọn idiyele aṣa ajeji.
Awọn oniroyin ati awọn olupolowo fi agbara mu lati wọ awọn ibori
Paapaa ni Oṣu kọkanla ọdun to kọja, awọn olutaja TV ati awọn oniroyin ni a fi agbara mu lati wọ awọn ibori iboju. Gbero naa jẹbi nipasẹ ọpọlọpọ, pẹlu Zan TV, ikanni Afiganisitani akọkọ si oṣiṣẹ gbogbo awọn aṣelọpọ obinrin ati awọn oniroyin. Ni akoko yẹn, Zan TV sọ pe iyipada si awọn ibori “ominira ti o ni ewu.”
Eewọ irin-ajo jijinna ati awọn ọkọ ofurufu laisi alabobo akọ
Ni Oṣu Keji ọjọ 26 ni ọdun to kọja, Taliban ti gbejade itọsọna kan ni sisọ pe awọn obinrin ti o fẹ lati rin irin-ajo diẹ sii ju awọn ibuso 72 yoo dajudaju “ẹlumọ ọkunrin sunmọ”.
O tun paṣẹ fun awọn oniwun ọkọ lati kọ lati wakọ awọn obinrin laisi ibori ori. Ni Oṣu Kẹta ọdun yii, Taliban sọ fun awọn ọkọ ofurufu ni Afiganisitani pe awọn obinrin ko le wọ ọkọ ofurufu ti ile tabi ti kariaye laisi alabobo ọkunrin kan.
Ministry of Women ká Affairs parẹ
Ni oṣu kẹsan ọdun to kọja, Ile-iṣẹ ti ọrọ awọn obinrin ti wa ni pipade. Ti iṣeto ni 2001, iṣẹ-ojiṣẹ ti gba nipasẹ Igbakeji Ile-iṣẹ ti Itankalẹ Iwa-rere ati Idena.
Awọn ọmọde yọkuro lati ẹkọ
Ni ibẹrẹ ọdun ile-iwe Afiganisitani ni Oṣu Kẹta, awọn Taliban pinnu pe awọn ọmọbirin ti o ju ọdun 11 lọ kii yoo ni anfani lati pada si ile-iwe. O sọ pe awọn ile-iwe awọn ọmọbirin yoo wa ni pipade titi ti eto “okeerẹ” ati “Islam” yoo fi ṣe agbekalẹ.
Awọn obinrin ko yẹ ki o ṣiṣẹ pẹlu awọn ọkunrin
Ni Oṣu Kẹsan ọdun to kọja, ọmọ ẹgbẹ agba kan ti Taliban sọ pe ko yẹ ki o gba awọn obinrin laaye lati ṣiṣẹ pẹlu awọn ọkunrin. “A ti n ja fun ọdun 40 lati mu eto ofin Sharia wa si Afiganisitani,” Waheedullah Hashimi, adari kan, sọ fun Reuters. "Sharia ko jẹ ki ọkunrin ati obinrin pade tabi joko papọ labẹ orule kan." “Awọn ọkunrin ati obinrin ko le ṣiṣẹ papọ. Wọn ko gba wọn laaye lati wa si awọn ọfiisi wa ati ṣiṣẹ ni awọn ile-iṣẹ ijọba wa.”
Ó fẹ́rẹ̀ẹ́ jẹ́ gbogbo àwọn obìnrin tí wọ́n fọ̀rọ̀ wá Ẹ̀tọ́ Ọmọnìyàn fọ̀rọ̀ wá lẹ́nu wò fún ìwádìí rẹ̀ tí wọ́n ti gbaṣẹ́ níṣẹ́ tẹ́lẹ̀ ti pàdánù iṣẹ́ wọn. “Ni Ghazni [agbegbe], awọn oṣiṣẹ ilera ati awọn olukọ nikan le lọ si iṣẹ,” oṣiṣẹ ti ajọ ti kii ṣe ijọba kan sọ. "Awọn obinrin ti o ṣiṣẹ ni awọn aaye miiran ti fi agbara mu lati duro si ile."
Nigbati awọn obinrin ba gba laaye lati ṣiṣẹ, awọn aaye iṣẹ wọn ṣiṣẹ labẹ awọn ihamọ Taliban tuntun. Oṣiṣẹ ilera kan sọ fun Human Rights Watch pe ọga rẹ ṣeto ipade kan pẹlu oṣiṣẹ agba Taliban kan. "Ile-iwosan naa mu gbogbo awọn oṣiṣẹ obinrin jọ lati sọ fun wa bi o ṣe yẹ ki a huwa,” o sọ. “Bawo ni o ṣe yẹ ki a wọ ati bawo ni o ṣe yẹ ki a ṣiṣẹ lọtọ lati ọdọ oṣiṣẹ ọkunrin. Wọ́n gbà wá nímọ̀ràn láti bá àwọn òṣìṣẹ́ ọkùnrin náà sọ̀rọ̀ lọ́nà àfojúdi àti ìbínú, kì í ṣe ní ohùn pẹ̀lẹ́, kí a má bàa ru ìfẹ́kúfẹ̀ẹ́ ìbálòpọ̀ sókè nínú wọn.”
Gẹgẹbi ijabọ kan ti a tẹjade nipasẹ Eto Idagbasoke ti United Nations ni Oṣu Keji ọdun to kọja, awọn obinrin ṣe aṣoju 20 ida ọgọrun ti oṣiṣẹ oṣiṣẹ ni Afiganisitani ni ọdun 2020. “Ko ṣe idoko-owo ni idaji olu-ilu eniyan ti orilẹ-ede, ni eto ẹkọ awọn ọmọbirin, yoo ni eto-ọrọ-aje to ṣe pataki. awọn abajade fun awọn ọdun to nbọ, ”Ijabọ naa sọ.
