UBernard Bigot: Isazinzulu ngezakhono ezinkulu zezozakuzo

Ndikunye noBernard Bigot, omnye wamanani amakhulu etekhnoloji yenyukliya yaseFransi, yelizwe, yaseYurophu kunye neyamazwe ngamazwe uyanyamalala, ehamba egqwesa ukugqwesa kwezopolitiko kuzwelonke kunye neyona ntsebenziswano inamandla yenyukliya kwimeko yamazwe ngamazwe. UBigot wazalwa ngoJanuwari 24, 1950 eBlois (Loir-et-Cher) waza wavuthwa ngoMgqibelo we-14 eSaint-Paul-les-Durance, kwingingqi yePACA (Provence, Alps, Côte d'Azur), emva kobunzima obunzulu. ukugula, njalo phambili kwiprojekthi ye-ITER (International Thermonuclear Experimental Reactor) iprojekthi, iprojekthi edibeneyo yohlobo lwayo lweteknoloji, intsebenziswano ye-athomu phakathi kwe-European Atomic Energy Community (CEEA), eUnited States, eRashiya, eChina, eIndiya, eJapan okanye ISwitzerland, phakathi kwamazwe angamashumi amathathu asuka kumazwekazi amahlanu, esebenzisana kwiprojekthi yezizwe ngezizwe yesixhobo senyukliya sohlobo olutsha.

I-physicist ngoqeqesho, uBigot wenza umsebenzi njengomsebenzi omkhulu woluntu kunye nesigqeba, kwinkonzo kaRhulumente, kuzo zonke iindawo eziphakamileyo zemfundo, iKomishoni yeSizwe yaMandla eAtomic, onke amasebe anxulumene nemfundo, isayensi kunye nobuchwepheshe, ekubeni kwi-80s yenkulungwane edlulileyo.

Umsebenzi omninzi kaBigot wawuchithelwa kwinkonzo yomongameli obambeleyo, uJacques Chirac, esebenzisana ngokufanelekileyo nabaphathiswa benkululeko, abaphakathi, abagcinayo kunye nabahlaziyileyo. Ingcaphephe ye-Emeritus kwimiba yobuchule enxulumene nobuchwepheshe obutsha, ibandakanyeka kulawulo kunye nokucebisana kwiinkampani ezahlukeneyo zelizwe ezinxulumene namandla, njenge-Orano, xa inkampani ibizwa ngokuba yi-Areva: i-French multinational ekhethekileyo kwitekhnoloji yamafutha enyukliya.

La mava awodwa, phakathi kobona rhulumente baphezulu borhulumente kunye neenkampani zelizwe, ezinobukho obuqinileyo bamazwe ngamazwe, zaphela zimenza indoda, iprojekthi eyayinamabhongo njengoko yayinozakuzaku.

Idalwe kwi-2007, ifakwe eSaint-Paul-les-Durance, kwingingqi yePACA (Provence, Alps, Côte d'Azur), kwizibonelelo ze-CEA-Caradanche, i-ITER isebenze kwisizukulwana esitsha se-nyukliya iminyaka. Inani leminyaka, uBigot ube negalelo ngaphezu kwe-2.400 yabadibanisi bezizwe ezahlukeneyo kwaye umsebenzi ongqongqo wobugcisa kufuneka uthathele ingqalelo ezona mvakalelo zihlukeneyo zozakuzo: isiFrentshi, iYurophu, iMntla Melika, isiTshayina, isiRashiya, isiJapan...

Umbutho wafuna umntu oza kungena ezihlangwini zakhe kangangeminyaka eliqela. Kude kube nokwakhiwa isivumelwano malunga no-Osamu Motojima, isazinzulu esaziwayo saseJapan. UBigot waqhubeka nokuba, nangona kunjalo, umlindi weprojekthi enkulu ye-ITER. Imfundiso yakhe yezenzululwazi yagqitywa ngobugcisa obukhulu bezozakuzo begosa eliphezulu elinolwazi lothethathethwano lwe-bureaucratic yamazwe ngamazwe. La mava aphindwe kabini aye athatha isigqibo, xa amanye amalungu e-ITER ekhupha isigqibo esinokwenzeka sokuyishiya iprojekthi. Amava akhe ezenzululwazi enze ukuba kube nokwenzeka ukucacisa iingxoxo ezikholisayo ezenze ukuba kube nokwenzeka ukusindisa nokuvuselela amava akumgangatho wehlabathi; ngaphandle kokulibala indawo yaseFransi kwijografi yamazwe ngamazwe yamandla eathom, umthombo wokuqala wemveliso yombane wesizwe.