I-Iran ayinanceba ngeKurds kwaye sele ingaphezulu kwe-5.000 elahlekileyo

Ingcinezelo echasene nabaqhankqalazi e-Iran ingene kwinqanaba elitsha, eliyingozi ngakumbi kwaye lingalawuleki. Ukusetyenziswa kwiindawo zaseKurdish zoMkhosi woKhuseleko, isebe le-Iranian Armed Forces elidalwe ukukhusela inkqubo yobuthixo yeRiphabhliki yamaSilamsi, liye landa ukwanda kobundlobongela kummandla kwaye sele linenani lokufa elikhulayo.

Ngaphandle kobunzima bonxibelelwano, kunye nokunciphisa i-intanethi rhoqo, njengoMvulo odlulileyo, abagqugquzeli bagxeka ukunyanzeliswa kwengcinezelo yolawulo lweKhomeinist kwimimandla yaseKurdish yase-Iran. Kwala matshantliziyo manye atyhola imikhosi yamapolisa ngokusasaza iihelikopta kunye nezixhobo ezinzima. Iividiyo ezijikelezayo kwi-Intanethi zibonisa indlela abasemagunyeni abalwandisa ngayo uhlaselo kule ndawo. Imifanekiso ibonisa abantu abaninzi bebaleka, bezama ukuzikhusela kukudubula okuqatha.

Kule vidiyo unokubona ezinye iishoti kunye nabayekayo esitratweni. Amanani oku kwanda kobundlobongela okushiya ngasemva ayakhwankqisa. Iqela lamalungelo oluntu elizinze eNorway iHengaw ngumbutho onikwe uxanduva lokujonga ukuphathwa gadalala korhulumente eKurdistan yaseIran. Kwiposi yakhe ye-Twitter, upapashe imifanekiso yakhe yeveki malunga nento abathi imikhosi yakhe yelizwe yaya kwizixeko zaseBukan, eMahabad naseJavanroud kwiphondo lase-West Azerbaijan, enika ngokutsho kwamalungelo oluntu adityaniswe yi-ABC, "kukho ubungqina bokuba Urhulumente wase-Iran wenza ulwaphulo-mthetho lwemfazwe.

Ukusukela oko kwaqala uqhanqalazo nge-16 kaSeptemba, bangaphezulu kwe-5.000 abantu abalahlekileyo kwaye ubuncinci be-111 babhubhile ezandleni zomkhosi wombuso, kubandakanya abantwana be-14, iHengaw eqinisekisiweyo.

Ukungcungcuthekiswa nokugqogqa

Iingxelo ezininzi ezivela kulo mbutho ziveze iindlela zocinezelo ezenziwa ngurhulumente wase-Irani: indlela ecwangcisiweyo, ”bagxeka uHengaw.

Kuncinci okwaziwayo ngabantu abalahlekileyo, isizathu sokuba bathathwe, okanye phi. Abakhange bakwazi ukunxibelelana neentsapho zabo okanye namagqwetha abo, "kodwa into esiyaziyo ngokuqinisekileyo kukuba bakweyona meko imbi kakhulu kwaye bachasene neyona ntuthumbo ikhohlakeleyo," satsho isithethi se-Awyar. umbutho.

Ngokutsho kwalo mbutho, kukho ulwazi malunga namatyala amathandathu okungcungcuthekiswa aphele ekubhubheni kwababanjwa. Inkohlakalo ye-Revolutionary Guard ngokuchasene nababonakalisi yaphawulwa kwiinkcukacha ezichazwe ngoogqirha kunye nezihlobo zenyamalala. “Kwiimeko ezininzi, aba bantu babebethwa ngezinto ezinzima, ingakumbi ngeentonga entloko. Babonakale bephuke onke amathambo abo”, batsho.

Isilumkiso esivela kumagunya ase-Iranian kwiindawo zaseKurdish asiyonto entsha. Lo mmandla, ikhaya labantu abazizigidi ezine, umda weTurkey kunye ne-Iraq kwaye "unembali enkulu yokuchasa iRiphabhlikhi yamaSilamsi," utshilo uAwyar, itshantliziyo eliselula laseIran elihlala njengembacu eNorway. “Ukususela kumhla wokuqala worhulumente wakhe nasemva kwemvukelo ka-1979, iKurdistan yayisoloko imchasa urhulumente yaye urhulumente wabhengeza imfazwe nxamnye namaKurds,” ukhumbula oko umlweli wemfazwe.

Ngokwecala labo, imithombo evela kuMkhosi woGuquko uqinisekisile izolo ukuba baya kuqhubeka nokuhlaselwa kweebhombu kunye nokuhlaselwa kwe-drone ngokuchasene namaqela amaKurd kwingingqi ezimeleyo yase-Iraqi Kurdistan de "basiphelise" isoyikiso abasenzayo, phakathi kokugxekwa kwe-Iraq ngokuphula umthetho wayo. Ulongamo kule misebenzi, ngokutsho kwe-arhente yeendaba yaseIran iTasnim. Ukongeza kolu khuphiswano lwembali phakathi kweendawo zamaKurd kunye noRhulumente waseTehran, imvelaphi yolu qhankqalazo yayisedolophini yaseSaqqez, e-Iranian Kurdistan, apho i-Kurdish Mahsa Amini yayivela khona.

Yayikukufa kuka-Amini ngoxa eselugcinweni lwamaPolisa okuziphatha ngenxa yokunganxibi i-hijab ngokufanelekileyo, eyayingafane ithethe ngokwaneleyo kwaye yaya ezitalatweni ikhalaza phantsi kwamagama anjengathi “Umfazi, inkululeko nobomi” okanye “Ukufa kuzwilakhe”.

Imeko yezopolitiko nezentlalo

Abasemagunyeni eIran bazabalaza ukunqanda uqhanqalazo, olwathi kwasekuqaleni lwacela umngeni kwisikhafu esinyanzelekileyo sabasetyhini. Kodwa ngoku baye bahamba phambili kwaye sele bebiza utshintsho lwezentlalo nezopolitiko kuwo onke amanqanaba elizwe lase-Iranian. Ubunkokeli buka-Ayatollah Ali Khamenei bujongene nomceli mngeni wabo omkhulu ukusukela kwi-1979 Revolution yamaSilamsi, kunye neenyanga ezimbini zoqhanqalazo olunobundlobongela olusasazeka kwilizwe lonke.

Imikhosi yase-Irani iphendule ngoqhekeko oluthi iqela elisekelwe e-Oslo i-Iran Human Rights ithi ishiye ubuncinane i-342 ibhubhile, isiqingatha seshumi elinambini labantu esele begwetyiwe kwaye ngaphezulu kwe-15,000 babanjiwe. I-Amnesty International kunye ne-Human Rights Watch izolo ifune ukuba amazwe angamalungu eBhunga lamaLungelo oLuntu lwe-UN "ngokungxamisekileyo" aseke uphando kunye nokubuyisela indlela yokubuyisela e-Iran ukujongana "nokwanda okothusayo kokubulawa kwabantu kunye nokuphulwa kwamalungelo oluntu".