Boemo ba leholimo bo ile ba mpefatsa mafu a mangata a tšoaetsanoang

Zika, malaria, dengue kapa Ebola e se e ntse e le karolo ea lethathamo le lelelele la mafu a tšoaetsanoang a ntseng a mpefatsoa ke boemo ba leholimo. Haholo-holo, haeba thuto ea sechaba e le e 'ngoe ea 'Phetoho ea Tlelaemete ea Tlhaho', keketseho ea mocheso, likhohola, lipula tsa likhohola kapa mello, har'a liketsahalo tse ling, e ka eketsa kotsi le 58% ea mafu a tsejoang.

Ho latela mohlala oa morao-rao oa seoa sa Covid-19, sehlopha sa bafuputsi ho tsoa Univesithing ea Hawaii se nkile qeto ea ho sekaseka hore na litlamorao tsa phetoho ea maemo a leholimo li ka ama joang ho koala likheo tse bakoang ke livaerase, libaktheria, liphoofolo, li-fungus, protozoa le limela. Ba hlahlobile lingoloa tsa mahlale tse fetang 70.000 tse batlang linyeoe tse matla mme ba fumana: ho fihla ho mafu a 218 (ho 375) a mpefalitsoe ka nako e 'ngoe ke kotsi e le' ngoe ea boemo ba leholimo.

Ho etsahala joang? Bafuputsi ba fumane mefuta e sekete e fapaneng. Ka mohlala, ho eketseha ha mocheso ke ho eketsa libaka tse nang le boemo ba leholimo bo loketseng bakeng sa liphoofolo tse li fetisang. Menoang, liboseleise, matsetse, linonyana le liphoofolo tse anyesang tse fapa-fapaneng tse amehang ho dengue, chikungunya, lefu la seoa, tšoaetso ea Lyme, kokoana-hloko ea Nile, Zika kapa malaria li fumanoe libakeng tseo e neng e se mafu a tloaelehileng.

Hape likoluoa ​​tsa tlhaho tse mpefalitsoeng ke ho fetoha ha tlelaemete li tlositse batho ba sekete mahaeng a bona, e leng ho eketsang ho kopana ha bona le likokoana-hloko. Liholiotsoana, likhohola le ho phahama ha metsi a leoatle, ka mohlala, ho bakile ho falla hoo hamorao ho ileng ha ngolisoa linyeoe tsa leptospirosis, Lassa fever, gastroenteritis, k'holera, feberu ea typhoid le lefu la sebete, har'a tse ling.

lipalo tse ngata haholo

Litsela tse ngata-ngata tseo mafu a tšoaetsanoang a ntseng a mpefala ka tsona li bontša "bokhoni bo fokolang ba sechaba ba ho ikamahanya le maemo," bafuputsi ba re. "E totobatsa tlhokahalo e potlakileng ea ho sebetsa mohloling oa bothata: ho fokotsa ho tsoa ha likhase tse futhumatsang lefatše," ba re.

Ho ea ka bangoli, likotsi tsa boemo ba leholimo le tsona li matlafalitse likarolo tse itseng tsa likokoana-hloko. Sena e ne e tla ba boemo ba kokoana-hloko ea West Nile, eo ho futhumala ha eona ho entseng hore e hasane habonolo: e ntlafalitse ho phela ha menoang e fetisang, lebelo la ho loma le ho ikatisa ha kokoana-hloko.

Le hoja likokoana-hloko li bona maemo a ntlafetseng bakeng sa phetiso ea tsona le ho phela, ho etsahala se fapaneng le batho. Ho pepesetsoa maemo a mabe a leholimo ho ka senya maemo a bophelo, ho senya lits'ebetso tsa motheo, ho qobella ho pepesehela likokoana-hloko le ho fokotsa phihlello ea tlhokomelo ea bophelo bo botle. Komello, mohlala, e ka khothaletsa khaello ea boleng ba metsi.

"Re ne re tseba hore phetoho ea maemo a leholimo e ka ama mafu a tšoaetsanoang," ho boletse sengoli-'moho Kira Webster lengolong le tsoang Univesithing ea Hawaii. "Leha ho le joalo, ha database ea rona e ntse e hola, re ile ra hlolloa le ho nyahamisoa ke palo e kholo ea lithuto tsa linyeoe tse seng li ntse li bonts'a hore na re kotsing hakae ho nts'etsopele ea khase e futhumatsang lefatše."