Lilemo tse robeli tse fetileng e bile tse futhumetseng ka ho fetisisa tse tlalehiloeng

Lilemo tse robeli tse fetileng li mocheng oa ho ba tse futhumetseng ka ho fetisisa tse tlalehiloeng, tse susumetsoang ke likhase tse lulang li phahama le mocheso o bokellaneng. Maqhubu a mocheso o feteletseng, komello e senyang le likhohola li amme batho ba limilione 'me ba ja libilione selemong sena, ho latela litlaleho tsa nakoana tsa Mokhatlo oa Lefatše oa Boemo ba Boemo ba Leholimo (WMO) State of the Global Climate 2022, tse lokollotsoeng ka Sontaha pulong ea kopano ea UN ea phetoho ea maemo a leholimo (COP27) Egepeta.

Tlaleho ea WMO ke "nako ea moferefere oa boemo ba leholimo", ketsahalo "e hlahisitseng lebelo le kotsi, bophelo bo senyang lik'honthinenteng tsohle", ka mantsoe a Mongoli Kakaretso oa Machaba a Kopaneng, Antonio Guterres, molaetsa oa video o lokollotsoeng ho COP27 Sharm el. - Sheikh.

"Qalong ea COP27, polanete ea rona e re romella lets'oao la alamo," ho eletsa Guterres. Ho loantša boemo bona bo tšosang, ho tla hlokahala ho nka "liketso tse matla le tse ka tšeptjoang" nakong ea seboka sa Egepeta, o ile a phaella.

Matšoao le litlamorao tsa phetoho ea maemo a leholimo li ntse li eketseha haholo. Sekhahla sa ho phahama ha metsi a leoatle se eketsehile habeli ho tloha ka 1993. Se sutulitse hoo e ka bang 10mm ho tloha ka Pherekhong 2020 ho rekoto e ncha selemong sena. Lilemong tse peli le halofo tse fetileng feela ke karolo ea 10 lekholong ea ho phahama ha metsi a leoatle ho tloha ha meriana ea sathelaete e qala hoo e ka bang lilemo tse 30 tse fetileng.

Selemo sa 2022 se bile le tšusumetso e phahameng haholo holim'a leqhoa la Lithaba Tsa Europe, ka matšoao a pele a ho qhibiliha ho neng ho sa lebelloa. Leqhoa la Greenland le ile la lahleheloa ke boima bakeng sa selemo sa XNUMX ka tatellano 'me pula ea na, ho e-na le lehloa, moo ka lekhetlo la pele ka September.

Hajoale ho hakanngoa hore karolelano ea mocheso oa lefatše ka 2022 e tla ba 1,15ºC [1,02 ho 1,28ºC] ka holimo ho karolelano ea pele ho indasteri ea 1850-1900. Selemo sa 2022 e tla be e le "feela" ea bohlano kapa ea botšelela e futhumetseng ka ho fetisisa tlalehong, ho latela litlaleho tsa molao, 'me sena se "leboha" tšusumetsong e sa tloaelehang, bakeng sa selemo sa boraro se latellanang, sa ketsahalo ea leoatle la La Niña, e ileng ea baka ho theoha ha mocheso. dibakeng tse ding tsa lefatshe. Leha ho le joalo, sena ha se fetole mokhoa oa nako e telele. Ke taba ea nako feela ho fihlela ho na le selemo se seng se futhumetseng se tlalehiloeng.

Ha e le hantle, ho futhumala ho ntse ho tsoela pele. Karolelano ea lilemo tse 10 bakeng sa nako ea 2013-2022 e hakanngoa hore ke 1,14ºC [1,02 ho 1,27ºC] ka holimo ho 1850-1900 ea pele ho indasteri ea pele. Sena se bapisoa le 1,09°C ho tloha 2011 ho isa 2020, joalo ka ha ho hakanngoa ke Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) Sixth Assessment Report.

Mocheso oa leoatle o ne o le maemong a rekotiloeng ka 2021, selemong se fetileng se hlahlobiloeng, ka sekhahla se phahameng haholo sa ho futhumala lilemong tse 20 tse fetileng. Ha mocheso o ntse o eketseha, liphello li mpefala le ho feta. Re na le carbon dioxide e phahameng hakaale sepakapakeng hona joale hoo ho fokotseha ha 1,5°C ho Tumellano ea Paris ho seng bonolo,” ho eletsa Mongoli-Kakaretso oa WMO Moprofesa Petteri Taalas.

Ho ea ka maikutlo a setsebi, “ho na le tieho e ngata haholo bakeng sa leqhoa le leholo ’me ho qhibiliha ho tla tsoela pele ka makholo a lilemo, haeba e se likete tsa lilemo, ka liphello tsa bohlokoa bakeng sa tšireletso ea metsi. Sekhahla sa ho phahama ha metsi a leoatle se imenne habeli lilemong tse 30 tse fetileng. Le hoja re ntse re lekanya sena ho latela limilimithara ka selemo, eketsa halofo ea mithara ho ea ho mithara e le 'ngoe ka lekholo 'me ke tšokelo e kholo ea nako e telele ho limilione tse ngata tsa linaha tse lebōpong la leoatle le tse tlaase."

“Hangata, ba nang le boikarabelo bo fokolang ba boemo ba leholimo ba utloa bohloko haholo, joalokaha re bone ka likhohola tse tšabehang Pakistani le komello e bolaeang le ea nako e telele Lenakeng la Afrika. Empa esita le lichaba tse lokiselitsoeng hantle selemong sena li senngoe ke maemo a feteletseng, joalokaha ho bonoa maqhubung a mocheso a nako e telele le komello ho pholletsa le karolo e khōlō ea Europe le ka boroa ho Chaena,” ho phaella Moprofesa Taalas.

Ka ho tšoanang, tlhokahalo ea "boemo ba leholimo bo feteletseng" e tiisitsoe, "e mong le e mong Lefatšeng o na le monyetla oa ho fumana litemoso tsa pele tse pholosang bophelo."

Mongoli Kakaretso oa Machaba a Kopaneng, Antonio Guterres, o tla hlahisa Leano la Ts'ebetso ho COP27 ho fihlela Litemoso tsa Pele bakeng sa Bohle lilemong tse hlano tse tlang. Hona joale halofo ea linaha lefatšeng ha e na tsona. Guterres o kopile WMO ho etella pele morero ona.

Lipalo tsa mocheso tse sebelisitsoeng tlalehong ea nakoana ea 2022 li fihla bofelong ba Loetse. Phetolelo ea ho qetela e tla lokolloa ka April e tlang.

Mekhahlelo ea likhase tse kholo tsa greenhouse (carbon dioxide, methane le nitrous oxide) e tla fihla maemong a rekotiloeng ka 2021. Keketseho ea selemo le selemo ea khatello ea methane e bile eona e phahameng ka ho fetisisa e tlalehiloeng. Lintlha tse tsoang liteisheneng tsa bohlokoa tsa ho beha leihlo li bonts'a maemo a sepakapaka a likhase tse tharo tse tsoelang pele tse ntseng li eketseha ka 2022.