Ba fumana li-projectiles tse tsoang ntoeng ea Villalar e ileng ea ahlola li-comuneros ka 1521

Monica ArrizabalagaTLOTLANG

Ho se ho fetile lilemo tse fetang 500 ho tloha ha kampo ea hae e haufi le toropo ea Valladolid ea Villalar e fetoha sebaka sa ntoa ea makhaola-khang nakong e tlang ea Nalane ea Spain. Lehoatateng leo le sephara, masole a tšepahalang ho Morena Carlos V a ile a ahlola mokhatlo oa li-comuniro ka 1521, oo, le hoja o ile oa pholoha ka nakoana, o neng o sitoa ho hlōla tlhōlo eo e khōlō ka lebaka la ho bolaoa ha baeta-pele ba oona Juan Padilla, Juan Bravo le Francisco. Maldonado. 23 April eo e ile ea tlalehoa sehopotsong sa seo hona joale e leng sechaba se ikemetseng sa Castilla y León, se ileng sa khetha sehopotso sa mokete oa sona. Empa letsatsi leo le ile la boela la siea matšoao a sa hlakoheng naheng eo ho eona banna ba makholo ba ileng ba lahleheloa ke bophelo ba bona, mabali ao nako kapa mehoma li sa kang tsa hlakoha.

Phuputsong ea morao-rao ea baepolli ba lintho tsa khale e entsoeng ke k'hamphani ea Patrimonio Inteligente SL, lilemo tse leshome tse amanang le ntoa li fumanoe, tse kang li-projectiles tse 'maloa tsa spherical tse sebelisetsoang li-arquebusiers, bophara ba lisenthimithara tse 1,5 le boima ba ligrama tse 14 ho isa ho tse 16. peso, ho kenyelletsa le e holofalitsoeng ke tšusumetso, hammoho le lichelete tsa tšepe tsa Marena a K'hatholike a neng a le molaong ka nako eo. "Ke bopaki bo totobetseng bo bakiloeng ke ntoa," moepolli oa lintho tsa khale Ángel Palomino o bolella ABC, a khotsofetse hore ebe o khonne ho kenya letsoho ka "lisebelisoa tsa thuto ea khale" ho se neng se tsejoa ka ntoa eo.

Pono e ntle ea lebala la ntoa la Villalar le Marzales ka moraoPono e ntle ea lebala la ntoa la Villalar le Marzales ka morao - Patrimonio Inteligente SL

Phuputso ea sebaka se nang le lisebelisoa tsa tšepe le lisebelisoa tsa georeferencing li re thusitse ho utloisisa hamolemo hore na ntoa e etsahetse joang. Ho ea ka tlaleho ea liketsahalo, e ileng ea bokelloa ke bangoli ba nako e kang Pedro Mártir de Anglería, Juan Maldonado, Pedro Mejía, sengoli sa molao sa Moemphera Carlos V, kapa Alonso de Santacruz, mabotho a sechaba a ile a tloha qhobosheaneng ea Torrelobatón ho. mafube ka la 23 Mmesa ho tlama poho. Le hoja mabotho a bona, a banna ba pakeng tsa 6.000 le 7.000, a ne a tšoana ka palo le a marena, boholo ba batho ba tloaelehileng e ne e le masole a tsamaeang ka maoto a tšehelitsoeng ke lithunya tse ling tseo ba li bokeletseng le bapalami ba ka bang 500 ba lipere. Carlos Belloso Martín, moprofesa oa Histori Univesithing ea Europe ea Miguel de Cervantes e Valladolid, o hlalositse hore ho tla ba le lebotho le sa koetlisitsoeng hantle le le sa hlometseng hantle, ha mabotho a borena a bokelletsoeng ke bahlomphehi sebakeng sa boahelani sa Peñaflor de Hornija ba ne ba e-na le phihlelo e eketsehileng. tsebong ea ntoa ’me ba ne ba le matla ho feta ba palameng lipere, ba e-na le masole a ka holimo ho 2.000 XNUMX a kaletseng. Ka ho hlokomela mefokolo ea bona, sechaba se ile sa nahana hore Toro, leeto la letsatsi, ba ka itšireletsa hamolemo.

Tabeng eo, bashebelli ba sehlopha sa borena ba fuoa lebaka leo ka lona mabotho a sechaba a neng a tloha Alba Torrelobatón, ba ile ba fana ka tsebiso ho Constable of Castile, Íñigo Fernández de Velasco, basebetsi ba Peñaflor, bao ba etsang qeto ea ho mo romela ho bapalami ba lipere. , ka ntho e itseng ea lithunya, ho lelekisa, ka pele ho masole a tsamaeang ka maoto. Letsatsing leo pula e ile ea na e sa khaotse, ntho e neng e bapala khahlanong le litho tsa sechaba. Pula e ile ea etsa hore ho be thata hore litanka le lithunya li tsoele pele libakeng tseo tse seretse hape li kolobise lerumo la lithunya le liqhomane tsa bo-ralithupa tsa lifate.

'Mapa oa lebala la ntoa la Villalar'Mapa oa lebala la ntoa la Villalar - Smart Heritage SL

Liphuputso tsa baepolli ba lintho tsa khale li bontšitse hore metse e ile ea theha mokoloko oa pele oa molapo oa Los Molinos, ba ikakhela ka setotsoana khohlong ho leka ho thibela boetapele ba marena a fihlileng ho tsoa leboea, ho tsoa toropong ea Marzales. "Ke moo ho behoang sebaka se ka pele, moo libetsa tsa sechaba li theolang thepa, maemong a mabe haholo ka lebaka la pula, 'me ho tloha moo, ho tloha Puente el Fierro ho ea Marzales ke moo Padilla a hlaselang ka makhetlo a' maloa le moo liqhoebeshano tse ka sehloohong. etsahala.Palomino a hlalosa. Li-projectiles tse fumanoang tikolohong ea molapo oa Los Molinos le ho ea moo ho bonahalang eka li-arquebusiers tsa sechaba li bontša hore lia nyamela.

"Ho tsoma"

Hoa tsebahala hore na ba ne ba tla khona ho ema nako e kae pele bapalami ba lipere ba borena ba roba mokoloko oo, 'me ho hlaha moferefere har'a litho tsa sechaba. Ho tloha ka nako eo, ho feta ntoa e ne e le "ho tsoma", ho ea ka litsebi. Ha pula e ne e kolobisa sethunya, ntle le monyetla oa ho tsamaisa likoloi seretseng, 'me e shebane le bapalami ba lipere ba bangata le ba litsebi, banna ba Padilla ba ne ba ka etsa ho fokolang. Palomino o re: "Pakeng tsa molapo le Villalar ke moo polao ea litho tsa sechaba e etsahalang teng."

Ho 'nile ha nahanoa hore mohlomong ba bang ba khonne ho fumana sebaka sa Villalar, ba thunya sekhechana sa lithunya, empa moepolli oa lintho tsa khale o hlakisa hore ho ea ka lipatlisiso tse entsoeng "ha ho bonahale eka sena se etsahetse." "Ba bang ba ka 'na ba fihla toropong, empa ka lihlopha tse ngata." Sehlopha sa bapalami ba lipere ba borena se ne se phahametse hōle ’me sebakeng se bulehileng masole a li-communero a ne a se na thuso ka pel’a lipere tseo tse lebelo tse neng li akheloa ho ’ona. Litlaleho tsena li bua ka taba ea hore baahi ba bangata ba ile ba fetola mahlakore, ba rola lifapano tse khubelu tseo ba neng ba li roala ha ba fetohela ’muso.

Mokhoa oa ho sebetsa oa moepolli oa lintho tsa khale o nang le detectorTs'ebetso ea mosebetsi oa moepolli oa lintho tsa khale ea nang le detector - Archaeological Heritage SL

"Le hoja ho ea ka boemo ba leholimo pula e ile ea na mahlakoreng ka bobeli, bophahamo ba lehlakore la borena ho bapalami ba lipere letsatsing leo, ka nako eo, sebakeng seo, se phethahetseng bakeng sa liqoso tse ling, se ne se e-na le matla," ho bolela rahistori oa Univesithi ea Miguel de Cervantes. Kaha ho ne ho se sebaka seo ba ka itšireletsang ho sona, ka likanono tsa bona tse sentsoeng ke pula, ha lihlopha tsa tsona li keneletse moferefereng, li-comuniro li ile tsa iphumana li hlōtsoe ka ho hloka tšepo. Bangoli ba bang ba bua ka likotsi tse ka bang 500 ka lehlakoreng le tloaelehileng. Baokameli ba hae ba ile ba tšoaroa ’me ba bolaoa letsatsing le hlahlamang.

Ena ke teko ea pele ea ho atamela 'nete ea baepolli ba lintho tsa khale ea ntoa ea Villalar ka mokhoa oa ho lemoha matla a khoheli, e faneng ka liphello tse "khahlang", ho ea ka sehlopha sa Intelligent Heritage, se hlahisang hamorao, lipatlisiso tse ngata le tse matla tsa koetliso. . Ho fihlela joale, ho ne ho tsebahala hakae ka ts'ebetso ea ntoa ho tsoa mehloling ea litokomane mme e sa nepahale hantle ka ketsahalo eo, Palomino o hlalositse. "Ho ne ho e-na le 'damnatio memoriae' le khutso ea bohlokoa nakong ea puso ea Carlos V le Felipe II".

Sebaka se ka khonehang sa crossbow se fumanoeSebaka se ka bang teng sa crossbow se fumanoe - Patrimonio Inteligente SL

Juan Martín Díez, el Empecinado, o ile a lokisa faele ka 1821 "e hlakileng haholo ka eona," moepolli oa lintho tsa khale o tsoela pele. Le hoja ho ne ho fetile lilemo tse 300, o ile a boloka mohopolo oa ho fumana lithipa, lisabole kapa lihelemete sebakeng seo. Hona joale baepolli ba lintho tsa khale ba fumane sesebelisoa se sebelisoang ke bo-ra-arquebusirs ho etsa projectiles le crossbow point, har'a likotoana tsa lilemo tse lekholo tsa linako tse fapaneng tseo ba tlileng ho li fumana.

Ba bang ba bona ba tsoa kampong ea sesole e ileng ea kenngoa lebaleng la Villalar el Empecinado nakong ea sehopotso sa lilemo tse lekholo tsa boraro tsa ntoa. "Li-pike tse ling tsa mabenkele le likonopo tse ling tsa tsamaiso li tsoile tse amanang le mokoloko oa sesole ka 1821," Palomino o itse.

Konopo ea Regiment ho tloha mehleng ea MangataKonopo ea Regimental ho tloha nakong ea Mangata - Patrimonio Inteligente SL

Clemente González García, setsebi sa thuto ea khale ea thuto ea khale ea libaka tsa ntoa, o sebelisane 'moho le phuputso e entsoeng ke Junta de Castilla y León selemong se fetileng, ketsahalong ea V Centenary ea sehopotso sa ntoa. Ka mohlala, pontšong ena ea pele, sebaka sa sekoti seo ba oeleng ntoeng ba qeteletseng ho sona ha se e-s’o hlahlojoe. E teng e bua ka lepato la masala sebakeng sa e 'ngoe ea likereke tsa Villalar. "Re ntse re nahana ho sebetsana le eona morerong o pharaletseng oa lipatlisiso," Palomino o tsoela pele. Lintho tse fumanoeng morao tjena li khothatsa baepolli ba lintho tsa khale.