Le 57 faiga e faʻaumatia ai le Covid

O le Covid-19 na faʻaauau pea ona avea ma faʻamataʻu soifua maloloina i le lalolagi atoa. E sili atu i le 630 miliona tagata ua mafatia i le faʻamaʻi ma ua faʻatatauina e sili atu i le 6,5 miliona tagata maliliu ua maliliu (e ui o le numera moni na faʻatatau i le sili atu i le 20 miliona). E le gata i lea, o le faitau miliona o tagata mamaʻi o loʻo lokaina i le kanesa ua mafatia i le tuai o latou togafitiga faafomaʻi, ma o loʻo tumau pea Covid e aunoa ma se togafitiga mautinoa, o lona uiga o se faʻaauau mo tagata sao. I le isi itu, o le siama o loʻo faʻaauau pea ona faʻaputuina suiga e mafai ona faʻaleagaina ai lona mafai ona aloese mai le puipuiga muamua lea o le SARS-CoV-2, le siama na mafua ai le Covid-19, o loʻo faʻaauau pea ona faʻasalalau ia i tatou.

Ae ui i lea, o taʻiala mo le taulimaina o faʻamaʻi i le lalolagi atoa e matua ese lava. E ui o nisi malo ua liliu le itulau ma masani ai le tulaga e pei o le flu, ae fai mai isi, o isi, pei o Saina, o loʻo tumau pea a latou fuafuaga zero Covid.

O lona uiga e sili atu nai lo le 250 tagata tomai faapitoa mai vaega eseese ma sili atu nai lo le 100 atunuu lautele o loʻo i ai se suʻesuʻega i le "Natura" ua faʻamaonia ai o taumafaiga faʻapitoa ma punaoa e matua manaʻomia e laveaʻi ai ola. E sili atu nai lo le 180 faʻalapotopotoga mai 72 atunuu ua uma ona lagolagoina faʻaiuga o le suʻesuʻega, taʻitaʻia e le Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal), o se nofoaga tutotonu na faʻalauiloaina e le "la Caixa" Foundation.

O le pepa, na faʻamatalaina i le ABC Health Jeffrey Lasarus, faʻatonu o le ISGglobal Viral and Bacterial Infections Program ma le faʻamaopoopoina o le suʻesuʻega, e ui lava i le tele o faʻasaienisi ma faʻafomaʻi alualu i luma, o le tali atu i le lalolagi ua vaʻaia e faiga faʻapolokiki, agafesootai ma amioga. lautele, e pei o faʻamatalaga sese, faʻatuai tui, leai se faʻamaopoopo faʻavaomalo, ma le leai o se tufatufaga o meafaigaluega, tui, ma togafitiga. "E ese le tali atu a atunuu taʻitasi, ma e masani ona le talafeagai, lea e mafua ona o le le lava o le faʻamaopoopoina ma le manino o sini."

E fa'afefea ona fo'ia le fa'ama'i?

Na ave e Lasalo ma lana 'au i le Delphi studio - o se faiga su'esu'e lelei na fa'amalosia ai tagata popoto e maua ni tali autasi i fesili lavelave su'esu'ega. O se vaega o 386 tagata tomai faapitoa mai aʻoaʻoga, soifua maloloina, NGO, malo ma isi faʻalapotopotoga, mai 112 atunuu ma teritori, na auai i le tolu taamilosaga o faʻatalanoaga faʻatulagaina. O le iʻuga o se tuʻufaʻatasiga o faʻamatalaga 41 ma 57 fautuaga i ona vaega autu: fesoʻotaʻiga, faiga faʻalesoifua maloloina, tui, puipuiga, togafitiga ma le tausiga, ma le le tutusa.

I tua atu o tui

O a matou lava fautuaga e le mafai ona faʻamuamua e tusa ai ma le suʻesuʻega o le: faʻaaogaina se 'auala atoa o sosaiete' e aofia ai le tele o aʻoaʻoga, vaega ma faʻalapotopotoga e aloese ai mai le vaevaeina o taumafaiga; 'O le malo atoa' gaioiga (fa'ataʻitaʻiga faʻamaopoopo i le va o faifeʻau) e faʻamaonia, iloilo ma faʻatalanoa le maufetuunaʻi o faiga faʻalesoifua maloloina ma faʻaleleia atili ai le tali atu i manaʻoga o tagata, ma tausia se 'tui faʻaopoopo' fuafuaga, tuʻufaʻatasia tui ma isi faiga faʻavae ma amioga puipuia. , togafitiga, ma faiga lagolago tau tamaoaiga.

su'ega covid

Covid Su'ega Archive

E leai se tasi o i tatou e saogalemu seia tatou saogalemu uma

E le fa'apea o le fa'ama'i fa'afuase'i, peita'i, e fa'aitiitia le mamafa ole fa'ama'i.

E mana'omia le fa'atupega e atia'e ai tui puipuia fa'ama'i ua umi ona fai.

Ole a'afiaga umi ole fa'ama'i, ua ta'ua ole Long Covid, e tatau ona iloilo.

O tui ose meafaigaluega aoga, ae e le na'o latou fa'amutaina le fa'ama'i e avea o se fa'amata'u mo le soifua maloloina lautele ona e fa'atapula'aina ona o le sola ese mai le puipuiga, fa'aitiitia le puipuiga, le tutusa avanoa, fa'atuai tui, ma le leai o se vaega o tui puipui.

E mana'omia le tele o auala i tui puipui mo le soifua maloloina lautele, e aofia ai suʻega, mataʻituina, togafitiga, faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga, ma le faʻatinoina o faiga e pei o matapulepule, mamao ma karantina, ma isi.

O le mana'oga faifaipea i faiga fa'alesoifua maloloina e mana'omia le puipuia o le soifua manuia faaletino ma le mafaufau o tagata faigaluega soifua maloloina.

E tatau i pulega o le soifua maloloina lautele ona fausia le faatuatuaina i fesootaiga e faavae i faamaoniga.

E leai se tasi o i tatou e saogalemu seia tatou saogalemu uma. E tatau ona fa'amuta le tutusa i le fa'ama'i.

“O nisi o fautuaga o le a faigofie ona faatino; O le a le aofia ai se taumafaiga tele tau tupe, ae o le a aofia ai le tele o galuega ma taumafaiga. Mo se faʻataʻitaʻiga, o fesoʻotaʻiga i le va o faʻalapotopotoga, matagaluega, poʻo le faʻalapotopotoga ina ia malamalama tagata uma i mea e tatau ona latou faia," o le faʻaaliga lea a Lasalo.

E ese le tali atu a atunuu taitasi, ma e masani lava ona le talafeagai, lea e mafua ona o le le lava o le faamaopoopoina ma le manino o sini.

E taua, i lona manatu, le alu i tua atu o tui. Mo se faʻataʻitaʻiga, na ia faʻailoa, "aʻo faia e Sepania ana meaaoga e uiga i tui, e leʻi tupu i isi faiga, e pei o le faʻaogaina o matapulepule, poʻo le faʻafefe o avanoa tapuni."

Fai mai Lasalo, o le tele o atunuu sa latou faatinoina le tele o fautuaga i lena taimi, ae o le faafitauli, e pei ona tupu i Sepania, ua vave ona aveese.

Ufiufi ioe, ae le o luga o le auala

Ma e fautuaina foi faiga le lelei, "pei o le faʻaogaina o se matapulepule i luga o le auala, nai lo le faʻaleleia o le ea i totonu o avanoa tapuni, o le mea tonu lea e feaveaʻi ai le siama."

Lelei feso'ota'iga lautele

O isi fautuaga mai le laulau i luga o ana gaioiga lelei fesoʻotaʻiga ma tagata lautele, toe maua le faʻatuatuaga lautele ma faʻamalosia le auai o nuʻu i le puleaina o le tali atu i le faʻamaʻi, ae faʻapea foʻi ma le atinaʻeina o tekinolosi (tui, togafitiga ma auaunaga) e mafai ona oʻo atu i tagata faʻatatau.

Na manaʻomia foʻi e Lasalo se tiute tauave patino. "I le tulaga taʻitoʻatasi e tele fautuaga: ia mataala, afai e te maʻi e tatau ona e nafa, fai matapulepule, aua le alu i le galuega poʻo avanoa i totonu, pe a mafai, ma alu i le fomaʻi e suʻe le mamafa moni o le Covid i atunuu taitasi.«.

I lo matou iloa, e leai se isi suʻesuʻega i le faʻamataʻu o le soifua maloloina lautele na faia e Covid-19 na faia se mea i lenei fua.

O fautuaga e 57 e faʻatatau i malo, faiga faʻalesoifua maloloina, alamanuia ma isi tagata autu. "I le tele e mafai ai, oa matou taunuuga e faamamafaina ai fautuaga mo le soifua maloloina ma agafesootai e mafai ona faʻatinoina i masina, ae le o ni tausaga, e fesoasoani e faʻamutaina lenei lamatiaga o le soifua maloloina lautele," o le tala lea a Quique Bassat, Polofesa ICREA. i ISGlobal, tusitala o le suʻesuʻega ma sui o le Iunivesite o Barcelona.

O a foliga fou o loʻo tuʻuina mai e lenei pepa?

"O a matou suʻesuʻega o loʻo faʻaalia ai nisi o fautuaga talu ai, e pei o le Independent Pandemic Preparedness and Response Group ma le WHO 2022 Plan on Strategic Preparedness," o le tala lea a Lasarus, o se Polofesa Lagolago i le Iunivesite o Barcelona, ​​​​"ae o le a lenei galuega. faʻatasi o le aofaʻi tele o tagata atamamai faʻatalanoaina, o le lautele o faʻafanua faʻafanua ma le mamanu o le suʻesuʻega, lea e faʻamalosia ai le faia o maliega ma faʻamaonia vaega o le le atoatoa.

"E pei ona matou iloa, o se isi suʻesuʻega i le faʻamataʻu o le soifua maloloina lautele na faia e Covid-19 ua faia se mea e uiga i lenei faʻateleina," o le faʻaopoopo mai lea a Lasalo, o le na manatu o fautuaga o se faʻataʻitaʻiga mo le faʻamalamalamaina o tali i le lumanaʻi faavaomalo soifua maloloina faʻafuaseʻi.