Drieëndertig jaar had het bloed gevloeid van de schrijver Salman Rushdie, veroordeeld voor islamitisch extremisme. Hij eiste sinds 1989 zijn hoofd wegens godslastering en het vonnis werd deze vrijdag uitgevoerd: een plas bloed van de romanschrijver werd achtergelaten op het podium van een auditorium in Chautauqua (New York), waar hij een conferentie zou geven nadat een man was gesprongen op hem en stak hem in zijn nek.
Rushdie, 75, werd al snel overgevlogen naar een ziekenhuis in de buurt. Er is nog geen bevestiging over zijn gezondheidstoestand. De gouverneur van New York, Kathy Hochul, zei dat ze niet blij was met het script, en haar agent, Andrew Wylie, vertelde de media later dat ze geopereerd was.
"Het nieuws is niet goed", vertelde zijn agent, Andrew Wylie, later aan The New York Times. "Salman zal waarschijnlijk een oog verliezen, de zenuwen in zijn arm zijn doorgesneden en zijn lever is gestoken en beschadigd", zei hij.
Chautauqua's is een onschuldig scenario -provinciaal literair festival, hete augustusmiddag- voor een tragisch lot. Rushdie leefde sinds 14 februari 1989 onder bedreiging met de dood. Die Valentijnsdag legde ayatollah Khomeini, de hoogste religieuze autoriteit in Iran, hem een fatwa op, een islamitisch religieus edict, met de doodstraf voor het boek dat hij had gepubliceerd. jaar.
Het was 'The Satanic Verses', een roman die het leven van Mohammeds profetie gedeeltelijk herschepte, wat een kritiek succes was - een Booker Prize-finalist, Whitbread-winnaar - en die de islamitische wereld schokte. Rushdie, geboren in een moslimgezin in India, werd beschuldigd van godslastering. Zijn boek werd verbrand, het werd in meer dan een decennium van landen verboden, er waren rellen, boekwinkels werden aangevallen, vertalers en uitgevers werden vervolgd.
"Ik ging naar de conferentie om erachter te komen waarom er mensen zijn die iemand willen vermoorden voor wat ze schrijven", vertelde Sam Peters, 19, aan The Washington Post. In plaats daarvan zag hij iemand proberen iemand te vermoorden voor wat hij schrijft.
Een afbeelding van de vermeende dader van de aanslag
Ironie van het lot: Rushdie was naar deze uithoek van New York gekomen om te praten over hoe Amerika een toevluchtsoord is voor schrijvers en kunstenaars die worden bedreigd of vervolgd. De sessie werd gemodereerd door Henry Reese, gerund door een residentie voor verbannen schrijvers.
Maar hij kon geen woord zeggen. Nauwelijks had hij de inleiding van de romanschrijver gemaakt of hij had plaatsgenomen op het podium toen een man op een vlucht naar binnen stormde en zich op zijn nek wierp.
Getuigen beschreven een lange, magere man. Hij was in het zwart gekleed, dezelfde kleur als de prita die zijn hoofd bedekte. Aanvankelijk geloofden sommigen dat ze stoten uitdeelden. Maar hij was gewapend met een mes en Rushdie's bloed spoot eruit.
Rita Landman, een endocriene arts die in het publiek zat, was een van de eersten die de schrijver te hulp schoot. Hij zag verschillende steekwonden, waaronder een aan de rechterkant van zijn nek. Maar hij leefde of hij had geen reanimatiemassage nodig. "Mensen zeiden 'hij heeft een hartslag, hij heeft een hartslag'", meldt 'The New York Times'.
De aanval werd al snel teruggeschroefd en hij werd in politiehechtenis genomen. De autoriteiten hadden aan het einde van deze editie geen informatie gegeven over de identiteit van de aanvaller, noch over de redenen die hem tot actie hadden geleid.
De aanval op Rushdie schokte de literaire wereld. Zijn slachtoffer is een succesvolle romanschrijver, veranderd in een kant van vrijheid en planten tegen religieus extremisme. Suzanne Nossel, directeur van PEN America, een organisatie die de vrijheid van meningsuiting bevordert, zei in een verklaring dat ze "geen incident heeft vastgelegd dat vergelijkbaar is met een openbare aanval op een schrijver op Amerikaanse bodem".
De steekpartijen naar Rushdie vinden plaats toen de romanschrijver de dreiging van de fatwa had ontdekt. Nadat Khomeini het hem had opgelegd, woonde hij tien jaar in Londen onder politiebescherming. In eerste instantie in pure geheimzinnigheid: in de eerste maanden onder doodsbedreiging wisselden Rushdie en zijn toenmalige echtgenote, Marianne Wiggins, 56 keer van woonplaats, eens in de drie dagen. Dan zal het worden gevestigd in een bewaakt huis met veiligheidsmaatregelen. Hij verscheen pas in september 1995 voor het eerst in het openbaar. Tegen die tijd begon hij het huis te verlaten, altijd met gewapende bewakers, voor een etentje of feestjes met vrienden.
De fatwa kreeg de steun van de regering van Iran totdat de hervormingsgezinde president van Mohammad Khatami, midden in de onderhandelingen over diplomatieke betrekkingen met het Verenigd Koninkrijk, in 1998 verordende dat hij de fatwa niet langer steunde.
De fatwa verloor echter zijn geldigheid niet. In een radicaler Iran werd hij op zijn hoofd beloond, gesteund door een semi-officiële religieuze organisatie, in 2012 bedroeg het 3,3 miljoen dollar.
Dat jaar verzekerde Rushdie dat er niet langer "bewijs" was dat niemand er belang bij had hem te vermoorden en publiceerde 'Joseph Anton', een nuchtere memoires van zijn coëxistentie met het doodvonnis. In een interview met ABC in 2017 zei Rushdie dat het boek "een manier was om de fatwa op te schorten": "Het verveelt me. Het is een kwestie die al bijna twintig jaar geen invloed meer heeft op mijn dagelijks leven”.
Tegen de tijd dat de schrijver die woorden uitsprak, woonden ze sinds de eeuwwisseling in New York en hadden ze sinds het voorgaande jaar Amerikanen genaturaliseerd. Aan deze kust van de Atlantische Oceaan kunt u voorzorgsmaatregelen nemen. Hij verscheen op grote evenementen, zoals het Washington National Book Festival, en zal een vaste waarde zijn in het literaire circuit van New York. "Ik moet mijn leven leiden", zei hij vorig jaar in een interview met de New Yorkse krant over zijn toegenomen aanwezigheid op het publieke toneel.
In de afgelopen jaren waren zijn optredens zonder beveiligingsapparatuur. Dit was het geval in Chautauqua, in een ontspannen en barrièrevrije omgeving voor het publiek.
"Er was een groot veiligheidsgat", zei John Bulette, die gisteren in het publiek zat. "Dat iemand zo dichtbij kan komen zonder enige tussenkomst is eng."
Die angst die Rushdie had verloren. Zelfs om hem uit te lachen. In 2017 verscheen hij in een aflevering van 'Curb Your Enthusiasm', de stripreeks van Larry David. Rond deze tijd ontving het personage van David ook een fatwa voor het maken van een musical geïnspireerd op het islamitische decreet van Rushdie.
In de cameo adviseerde Rushdie David dat hij zou ingaan op de deugden van de zin, zoals de 'sex fatua': alle vrouwen zullen hem zien als een machtig persoon. Maar hij beantwoordt ook Davids vraag over hoe hij zoveel jaren in de schaduw van de fatwa heeft overleefd: “It’s there, but fuck it”.
