တာလီဘန်တို့က အာဖဂန်အမျိုးသမီးများ၏ တရားမျှတမှုအတွက် တောင်းဆိုမှုများကို ပစ်ချခဲ့သည်။

အာဖဂန်နစ္စတန် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် ၎င်းတို့၏ နှုတ်ကပတ်တော်များကို စောင့်ထိန်းကာ 'Black Day' ဟု အမည်ပေးထားသည့် ချီတက်ပွဲ၌ ကဘူးလ်မြို့ လမ်းမများပေါ်သို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။ ဝမ်းနည်းခြင်း ၀တ်စုံဖြင့် ယနေ့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခေတ်သစ်သမိုင်းတွင် အမှောင်ဆုံးနေ့ဟု ယူဆသောကြောင့် နံနက် ဆယ်နာရီတွင် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန တံခါးဝ၌ စုရုံးခဲ့ကြသည်။ မိနစ်အနည်းငယ်ကြာပြီးနောက်တွင် အင်္ဂလိပ်လို “သြဂုတ်လ 15 ရက်၊ အနက်ရောင်နေ့” ဟူသော ဆိုင်းဘုတ်ကို ဖြတ်လျှောက်လာကြသည်။ တာလီဘန်တို့၏ နှစ်ပတ်လည်နေ့ အတိအကျတွင် လုံခြုံရေးအစီအမံများ အရှိန်အဟုန်မြှင့်မည်ကို သိရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုကို နှစ်ရက်အတွင်း အရှိန်မြှင့်ကာ ကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတကာသတင်းများကို ဆင့်ခေါ်ခဲ့ကြသည်။ စော်ဘွားကြီး၏ နှစ်ပတ်လည်နေ့အတွက် နိုင်ငံတကာ သတင်းထောက် ၃၀၀ ခန့် အသိအမှတ်ပြုထားသော မီဒီယာများ ရှိနေခြင်းမှာ နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ်ပြုမှုအတွက် စိတ်အားထက်သန်နေသည့် တာလီဘန်များ၏ တုံ့ပြန်မှုကို ပျော့ပျောင်းစေမည်ဟု ၎င်းတို့က မျှော်လင့်ထားသည်။ သူတို့မှားခဲ့တယ်။

အဆိုပါ ဆန္ဒပြပွဲသည် မြို့တော်လယ်ခေါင်တွင် ရှုပ်ထွေးနေသော ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုကို ရပ်တန့်စေသည့် အသက်အရွယ်မျိုးစုံရှိ အမျိုးသမီး လေးဆယ်ခန့် ပါဝင်သည့် ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်သည်။ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထွက်ခွာပြီးသည်နှင့် “တရားမျှတမှု တရားမျှတမှု ချောင်ပိတ်ခံထားရတာ ငြီးငွေ့လာပြီ” ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ကို ယနေ့တိုင် ရွတ်ဆိုခဲ့သည်။ တာလီဘန်တွေ ဝိုင်းရံထားတဲ့ အရှိန်အဟုန်နဲ့ လျှောက်လာကြတယ်။ ရဲရင့်သူ လေးဆယ်သည် ၎င်းတို့ ပြေးလွှားနေသည့် အန္တရာယ်ကို သတိပြုမိကြပြီး စည်းရုံးခြင်း မည်ကဲ့သို့ ပြီးဆုံးမည်ကို သိရှိသောကြောင့် အတတ်နိုင်ဆုံး ချီတက်ရန် ရည်မှန်းထားသည်။ ငါးမိနစ်မျှသာ ကြာမြင့်သော်လည်း အာဖဂန်နစ္စတန်ရှိ သန်းပေါင်းများစွာသော အမျိုးသမီးများကို ကိုယ်စားပြုသည့် တာဝန်ကို ယူဆောင်လာသော စော်ဘွားကြီး၏ ကန့်သတ်ချက်များကို တစ်နှစ်ကြာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသော အမျိုးသမီးများ၏ စွမ်းအင်ဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရသည်။ သူတို့ဟာ သူတို့ရဲ့သတင်းစကားတွေကို ကမ္ဘာကို ပို့ချင်ကြတယ်၊ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက သူတို့ကို မမေ့စေချင်ဘူး၊ သူတို့က ကဘူးလ်လမ်းတွေကို ချီတက်ချင်ပေမယ့် မကြာခင်မှာ အစ္စလမ်မစ်တွေက သူတို့ကို 'စော်ဘွားကြီး' ရဲ့ ကြမ်းတမ်းတဲ့ အဖြစ်မှန်ကို ပြန်ခေါ်လာခဲ့တယ်။

ချက်ခြင်းဆိုသလိုပင် လေထဲသို့ ပစ်ခတ်မှုများသည် ဆန္ဒပြသူများ၏ တရားမျှတမှုအတွက် တောင်းဆိုမှုများကို လွှမ်းမိုးသွားခဲ့သည်။ ရိုက်ချက်များနှင့် နောက်ထပ်ရိုက်ချက်များ။ အချို့သော ဝါရင့်တာလီဘန်များသည် လူငယ်များကို တတ်နိုင်သမျှ မြင့်အောင် ပစ်ရန် ၎င်းတို့၏ လက်နက်များကို မြှင့်ခိုင်းပြီး လူငယ်များကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေပါသည်။ ၎င်းတို့သည် သတ်ဖြတ်ရန် ပစ်ခတ်ခြင်းမဟုတ်ပဲ၊ ကဘူးလ်တွင် အစ္စလမ္မစ်များ အာဏာပြန်လည်ရရှိသည့်နေ့မှစ၍ လက်မလျှော့သော အမျိုးသမီးအချို့ကို အကြမ်းဖက်နှိမ်နှင်းကာ လူစုခွဲရန် ပစ်ခတ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မေလနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးဆန္ဒပြမှုဖြစ်ပြီး သေနတ်သံများနှင့် စော်ကားမှုများဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ဖမ်းဆီးခြင်း မရှိသော်လည်း AK 47 ၏ တင်ပါးများနှင့် ထိုးနှက်ချက်အချို့ ရှိခဲ့သည်။

မြေပြင်ရိုက်ချက်

Laila Basim သည် သူမကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့်အရာများကို မစဉ်းစားနိုင်တော့ပေ။ သူ့ဖုန်းက မြည်လာပြီး မြည်ပေမယ့် အိမ်ပြန်ရောက်ပြီး တံခါးမပိတ်မချင်း ပြန်မဖြေချင်ဘူး။ ထို့နောက် သူသည် သူ့အမေနှင့် ညီမကို ပွေ့ဖက်ကာ သူ့စိတ်ဝိညာဉ်၏ နက်နဲသောနေရာမှ သက်ပြင်းချသည်။ “သူတို့က လေထဲကို ပစ်လွှတ်လိုက်ပေမယ့် မြေပြင်ထဲကို ပထမဆုံးအကြိမ် ပစ်တယ်။ နေရာတိုင်းမှာ ထောက်လှမ်းရေးတွေက သေနတ်တွေ ကိုင်ဆောင်ပြီး ငါတို့ကို ကြောက်ဖို့ မြေပြင်ကို လာပစ်တယ်။ သူတို့က ပိုနီးလာလေလေ” လို့ သူ့ဖုန်းနဲ့ ရိုက်ကူးထားတဲ့ ဗီဒီယိုနှစ်ခုကို လူမှုကွန်ရက်မှာ မျှဝေရင်း အထပ်ထပ်အခါခါ သုံးသပ်ရင်း မှတ်ချက်ပေးခဲ့ပါတယ်။

အသက် 25 နှစ်အရွယ် ဘောဂဗေဒကျောင်းသူသည် 'အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် ဆန္ဒပြအမျိုးသမီးများ အလိုအလျောက်လှုပ်ရှားမှု' ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ သူမ၏ အပေါင်းအဖော်ဟောင်းများနှင့် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုများ၊ ပိုစတာများ ပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် ကမ္ဘာက ကျွန်ုပ်တို့ကို မမေ့နိုင်စေရန် ကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် ပစ္စည်းအားလုံး၏ ကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် ဖြန့်ကျက်လုပ်ဆောင်သည့်အချိန်မှစ၍ သူမသည် အတည်ပြုခဲ့သည်။

အနည်းငယ်ငြိမ်သက်ပြီး ခေါ်ဆိုမှုသုံးကြိမ်ဖြေဆိုပြီးနောက် သူမက “တာလီဘန်တွေဟာ အရင်ကနဲ့အမျှ အစွန်းရောက်တွေဖြစ်ပြီး ပြောင်းလဲမသွားပါဘူး။ သူတို့က ငါတို့ကို စော်ကားတယ်၊ ပြည့်တန်ဆာတွေလို့ ခေါ်တယ်၊ ငါတို့ကို အမေရိကန်မှာ ကျွန်ခံခိုင်းတယ်၊ စော်ဘွားကြီးပြုတ်ကျဖို့ ဒီမို ကရေစီကို မြှုပ်နှံဖို့ လျှို့ဝှက် အစီအစဉ်တွေ ရှိတယ်... ဒီစကားလုံးတွေက ဆန္ဒပြပွဲတိုင်းမှာ ထပ်ခါထပ်ခါ ဖြစ်နေပါတယ်။ ” အဆိုပါ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ လူငယ်သည် ပြီးခဲ့သောနှစ်တွင် လုံခြုံရေး အကြောင်းပြချက်ဖြင့် သူမ၏ နေအိမ်ကို လေးကြိမ်တိုင်တိုင် ပြောင်း လဲခဲ့သော် လည်း သူမ၏ အခွင့်အရေးအတွက် တိုက်ပွဲကို စွန့်လွှတ်ရန် မရည်ရွယ်ဘဲ မိသားစု တစ်ခုလုံး၏ ပံ့ပိုးကူညီမှု ရရှိထားသည်။

Laila Basim Mikel Ayestarán

“ပြီးခဲ့တဲ့ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်း အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ကျားမရေးရာ တိုးတက်မှုတွေကို ကျွန်တော်တို့ ကျော်ဖြတ်လို့မရပါဘူး၊ အဲဒါတွေကို ပြန်လည်ရယူဖို့ ကျွန်တော်တို့ တိုက်ပွဲဝင်ရပါမယ်။ ဒီဆယ့်နှစ်လအတွင်းမှာ တာလီဘန်တွေက ကျွန်တော်တို့ကို အခင်းဖြစ်ပွားရာနေရာကနေ ဖယ်ထုတ်ခဲ့ပြီး၊ လမ်းတွေပေါ်မှာ အလုပ်အကိုင်တွေကနေ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်မှုတွေ ကြီးထွားလာပြီး ရွှေ့ပြောင်းအခြေချမှုတွေလည်း တိုးလာနေပြီး ထွက်သွားနိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေပါ” ဟု Laila က ဝမ်းနည်းကြေကွဲစွာ ညည်းတွားပြောဆိုခဲ့သည်။ သရုပ်ပြမှုမှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာတွေကို စုဆောင်းဖို့ အစည်းအဝေးကို ဖိတ်ခေါ်တဲ့ စွမ်းအင်ကို လက်ခံရရှိဖို့ အချိန်အကြာကြီး မကြာလိုက်ပါဘူး။

နိုင်ငံတကာ စာနယ်ဇင်းများ၏ နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် ကွန်ရက်များပေါ်တွင် သူမ၏ တောင်းဆိုမှု၏ ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုအပေါ် သူမ ကျေးဇူးတင်ပါသည်။ နယ်စည်းမခြား သတင်းထောက်များအဖွဲ့ (RSF) မှ ထုတ်ပြန်သည့် နောက်ဆုံးစာရင်းဇယားများအရ ပြည်တွင်းမီဒီယာများအတွက် ၎င်းသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးပြီး 'စော်ဘွားကြီး' ဆိုက်ရောက်ချိန်အထိ တည်ရှိနေသည့် မီဒီယာဆိုင်များ၏ သုံးပုံတစ်ပုံသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးပါသည်။ အာဖဂန်တွေအတွက် အရာအားလုံးက ပိုရှုပ်ထွေးလာပြီး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက ဒီတာလီဘန်နှစ်ပတ်လည်နေ့ကို 'လူမည်းနေ့' အဖြစ် ကမ္ဘာကိုပြသဖို့ သူတို့ရဲ့အသက်အန္တရာယ်ကို တစ်ဖန်ပြန်ပြီး စွန့်စားခဲ့ကြတာပါ။