Ilbieraħ il-Gvern lesta r-riforma espressa tiegħu biex iħassar ir-reat ta’ sedizzjoni, jirriforma r-reat ta’ sedizzjoni u jattakka l-Ġudikatura billi mmodifika, permezz ta’ emendi, is-sistema tal-maġġoranza fis-CGPJ biex iġġedded il-Qorti Kostituzzjonali (minn tlieta minn ħamsa għal sempliċi). Dan kollu fl-istess test ipproċessat bl-addoċċ – tliet sessjonijiet plenarji straordinarji fl-aħħar tliet ġimgħat – u b’konnivanza mal-president tal-Kungress, Meritxell Batet. Il-Partit Popolari u Ciudadanos ma vvutawx biex ma jagħtuhx il-leġittimità li, skont il-kritiċi, m’għandux. "Hija kacicada," qal Cs. Ir-riforma, li d-destin tagħha kien pendenti sa nofsinhar quddiem il-Qorti Kostituzzjonali – li fl-aħħar mill-aħħar ma ssospendihiex bl-urġenza li riedu l-popolari – issa tintbagħat lis-Senat għall-approvazzjoni hemmhekk qabel il-Milied. Sorsi legali jemmnu li jista’ jkun il-Ħamis li ġej 22.
Il-verità hi li sakemm it-TC isolvi l-appelli għall-protezzjoni minn PP u Vox, prevedibbli nhar it-Tnejn li ġej, il-pjan ta’ Pedro Sánchez li jibbenefika s-seċessjonisti u jġedded il-Ġudikatura jibqa’ intatt fl-ipproċessar tiegħu. Il-kamra t’isfel tat dawl aħdar lill-abbozz (formula aċċellerata ta’ PSOE u Podemos biex jaqbżu r-rapporti obbligatorji) b’184 vot favur, 64 kontra u astensjoni waħda.
L-Oppożizzjoni Manetti
Id-dibattitu kien bil-bosta wieħed mill-aktar tensjoni u qarsa tal-leġiżlatura – u kien hemm dawk iebsa ħafna; tagħbija ta’ interruzzjonijiet, tmaqdir u għajjat. L-oppożizzjoni ppruvat tipparalizza l-Plenarja sa minuti qabel il-votazzjoni. Qabel ma jibda, Iván Espinosa de los Monteros, kelliem ta’ Vox fil-Kungress; Inés Arrimadas, mexxej ta’ Cs, u Cuca Gamarra, kelliem għall-PP, talbu wieħed wieħed u minn posthom għas-sospensjoni tal-Plenarja sakemm it-TC isolvi l-appelli. Partikolarment imfaħħra mill-bankijiet tal-lemin kienet il-frażi li Arrimadas indirizza lill-president tal-Kungress: “Ngħidlek l-istess ħaġa li għedt lis-Sinjura Forcadell fl-2017, Sinjura Batet, tħallix dan.” Batet sostna li ma kien hemm l-ebda komunikazzjoni mit-TC jew xi korp uffiċjali ieħor lill-Bord tal-Kungress biex iwaqqafha u ta l-ordni biex ikompli.
Sagħtejn wara, ftit minuti qabel il-votazzjoni, bid-dibattitu diġà spiċċa, José María Figaredo, minn Vox, ipprova jtemm il-Presidenza. Il-grupp tiegħu informa lill-Bord li PP u Vox ippreżentaw żewġ appelli għall-protezzjoni lill-Qorti Kostituzzjonali. "Issa hemm il-komunikazzjoni," huwa żgur mis-siġġu tiegħu. Iżda Batet kontroargumenta: "Il-komunikazzjonijiet tal-gruppi parlamentari m'għandhomx natura sospensiva." U tibda l-votazzjoni. L-oppożizzjoni stenniet marbuta, ċċaqlaq fis-siġġijiet tagħhom, bħalma għamlu fil-proċess fgat tal-aħħar tliet ġimgħat. PP, Vox u Cs saħqu lbieraħ "li kienet sessjoni plenarja assolutament frawdolenti." Waqt id-diskors tiegħu, b’ton aktar belliġeranti mis-soltu, Cuca Gamarra sejjaħ lil Sánchez bħala “kodard” talli ma għaddax minn spinta għal din ir-riforma bħala abbozz. “Is-Sur Sánchez, b’kuraġġ, ressaqha bħala abbozz ta’ liġi mill-Kunsill tal-Ministri, bir-rapporti kollha u dibattitu reali, fejn jista’ jiġi emendat,” qal il-kelliem tal-PP fil-Kungress. U akkuża lill-PSOE li "mirrora" lil dawk li taw "daqqa lid-demokrazija" fil-Katalonja u lil Batet li ma jirrispettax id-drittijiet fundamentali tal-oppożizzjoni. Is-sitwazzjoni mhix awditjata.
Gamarra (PP) isejjaħ lil Sánchez bħala "kodard" talli ma ppreżentax ir-riforma bħala abbozz u qabeż id-dibattiti u r-rapporti
Tant hu hekk li qatt qabel it-TC ma kien iffaċċjat bid-dilemma li jkollu jiddeċiedi li jissospendi l-emendi għal standard qabel ma jgħaddi l-ewwel approvazzjoni. L-għargħar ta’ riżorsi li daħlu fil-korp ta’ garanzija filgħodu taw lill-maġistrati progressivi t-talba biex jipposponu s-Sessjoni Plenarja li kellha tiddeċiedi jekk taċċettax il-miżuri ta’ prekawzjoni estremament mitluba mill-PP. Minħabba l-“kumplessità” tal-kwistjoni u t-tħabbira mis-settur progressiv li ma pparteċipax fid-deliberazzjoni u l-votazzjoni, is-Sessjoni Plenarja ġiet posposta għat-Tnejn. Il-Qorti Kostituzzjonali tista’ taqleb l-emendi kontroversjali l-ġimgħa d-dieħla għax ir-riforma xorta se tkun qed tiġi pproċessata fis-Senat. Dan huwa episodju bla preċedent li jpoġġi lil-Leġiżlattiv kontra l-Kostituzzjonali.
Waqt id-dibattitu, Arrimadas qabbel is-sitwazzjoni mar-referendum illegali tal-1 ta’ Ottubru 2017 u l-liġijiet tal-iskonnessjoni fil-Parlament. “Qed nerġgħu ngħixu dak li sofrejna ħafna minna fl-2017, hija l-ewwel darba li seħħ fil-Kungress, iżda mhux l-ewwel darba li seħħ fi Spanja. Il-Gvern qed jirrepeti l-istess li għamel is-separatiżmu fl-2017, se japprova liġijiet antikostituzzjonali,” qal il-Kap ta’ Cs, imfaħħar kemm mill-bankijiet ta’ Vox kif ukoll tal-PP. Arrimadas ħa l-opportunità biex jagħti daqqa t'id lill-Kap tal-PP, Alberto Núñez Feijóo, biex jippreżenta mozzjoni ta' ċensura kontra Sánchez. It-52 deputat ta’ Vox ħallew is-Sessjoni Plenarja bi protesta u l-president tal-partit, Santiago Abascal, kien protett mid-deputati tiegħu fuq l-iskrivanija tal-Kungress, kamra li tinsab quddiem il-Kamra. "L-imħallfin ġew soġġetti għal pressjoni intollerabbli," iddenunzja Abascal; u assigura: “Se nagħmlu dak kollu li nistgħu biex nipprevjenu dan il-kolp ta’ stat u niċċensaw lil dan il-Gvern.”
PP u riżorsi Vox
Il-Partit Popolari u Vox ippreżentaw żewġ appelli għall-protezzjoni lit-TC biex jitwaqqa’ l-abbozz ta’ liġi li jirriforma r-reat ta’ sedizzjoni, inaqqas ir-reat ta’ sedizzjoni u jimmodifika l-maġġoranzi parlamentari biex jaħtru l-maġistrati tal-korp. Meta wieħed iqis li huwa "kontra l-kostituzzjoni."
Il-Kostituzzjonali Tistenna
Il-korp ta' garanzija qatt ma kien iffaċċjat bid-dilemma li jiddeċiedi li jissospendi l-emendi għal norma qabel l-approvazzjoni u l-proċess parlamentari tagħha. Minħabba l-“kumplessità” tal-kwistjoni u t-tħabbira mis-settur progressiv li ma kienx se jkun hemm parteċipazzjoni, is-Sessjoni Plenarja tal-Qorti Kostituzzjonali ġiet posposta għat-Tnejn.
Ipproċessar fgat
Fl-24 ta’ Novembru, l-abbozz ġie kkunsidrat; Fl-1 jum, sar id-dibattitu sħiħ tiegħu u nhar it-Tlieta, il-Bord tal-Kelliem li sar is-sessjoni plenarja straordinarja tal-bieraħ wara li l-preżentazzjoni tal-Kummissjoni tal-Ġustizzja se tkun inkluża fit-test permezz ta’ emendi biex jitnaqqas id-debezzler u bidliet fil-Qorti Kostituzzjonali u s-CGPJ.
Il-kelliem tal-ERC fil-Kungress, Gabriel Rufián, ta l-liċenzja biex jiċċajta ftit. “Nibża’ li Tejero jidħol bit-toga,” qal, bi tpattija għall-appelli ta’ protezzjoni ta’ PP u Vox: “Għax ma jibqax jidħol bl-armi, issa jagħmluha bit-toga.” L-istess argument imressaq mid-deputat tal-PSOE, Felipe Sicilia, kif irrappurtat illum mill-ABC. Jaume Asens, il-president ta’ Unidas Podemos, akkuża wkoll lid-dritt li “jagħti daqqa ħafifa lid-demokrazija”. U, kif ma setax ikun mod ieħor, meta wieħed iqis li l-istrateġija ta’ deġudiċjalizzazzjoni tal-‘proċess’ tfasslet mill-eks mexxej ta’ Unidas Podemos, Pablo Iglesias, Asens iddefenda t-tnaqqis ta’ abbuż u r-revoka tar-reat ta’ sedizzjoni, mhux biex insemmu bidliet fil-Ġudikatura. Rufián qal li kien hemm “żewġ miljun ruħ fil-Katalunja li vvutaw għal għażliet ta’ indipendenza u, xi ftit jew wisq bħalhom, kien hemm maġġoranzi assoluti fil-Parlament favur din l-għażla”, allura “l-ERC qed imexxi din ix-xewqa, mhuwiex kriminalità”. Minn Bildu, Jon Iñarritu esprima ruħu f'termini simili biex jiddenunzja "il-gwerra ġudizzjarja" tad-"dritt politiku, ġudizzjarju u tal-midja estrem li jimblokka l-Kungress." U rrefera llum bħala "l-aktar serju f'termini demokratiċi wara 23-F."
Arrimadas meta mqabbel ma' Batet ma' Forcadell waqt il-'prova' tal-2017 u l-jum li fih waqfu l-votazzjoni u l-Plenarja
Min-naħa tiegħu, Mikel Legarda, tal-PNV, iġġustifika l-vot tal-grupp tiegħu favur "l-attitudni ostruzzjonista tal-PP biex iġġedded il-korpi ġudizzjarji."
Ir-riforma tħassar ir-reat ta’ sedizzjoni u tibdilha b’wieħed ġdid ta’ ‘diżordni pubbliku aggravat’. Dan it-tip jikkontempla sentenzi ta’ tlieta sa ħames snin ħabs meta mqabbla mal-għaxar u 15-il sena attwali. Barra minn hekk, il-PSOE u l-ERC laħqu ftehim – appoġġjat minn Podemos – biex jitnaqqas id-delitt ta’ abbuż mingħajr gwadann personali għall-benefiċċju tal-politiċi investigati mill-‘proċess’. Riforma ‘à la carte’ biex il-kap tal-indipendenza Oriol Junqueras jiġi riabilitat bħala kandidat elettorali jekk l-imħallfin jaqblu mal-interpretazzjoni li għamlet l-ERC.
