Otu n'ime engines nke mmepe akụ na ụba na ọkara nke abụọ nke narị afọ gara aga bụ plastik. Ha dị ọnụ ala, dị mfe ịmepụta, na-eguzogide ọgwụ, na-agbanwe na, ọ bụrụ na rụrụ arụ, transperent, ma ha nwere b-n'akụkụ, ebe ọ bụ na ha na-adịghị biodegradable, ebe ọ bụ na ọ dịghị ndụ organism ike na-eri nri na ha.
Ogologo ogologo ha bụ, n'enweghị obi abụọ ọ bụla, otu n'ime nnukwu nsogbu anyị na-eche ihu, ebe ọ bụ na opekempe nke narị anọ na iri ise ga-agafe maka polymers ịmalite usoro nkwụsịtụ na ọkwa molecular.
A na-eme atụmatụ na a na-emepụta ihe karịrị nde tọn 300 nke plastik n'ụwa nile, nke 90% na-enweta site na mmanụ na obere akụkụ, dịka 15%, ga-enwetaghachi ma nwetaghachi ya n'ogo zuru ụwa ọnụ.
N'ime ọnụ ọgụgụ ahụ nke mbara igwe, nkezi nke nde tọn asatọ na-ejedebe na-ese n'elu mmiri kwa afọ n'oké osimiri anyị, ebe ha na-emikpu, na-agbakọta na sediments ma ọ bụ na-ejedebe na-abanye n'ime usoro nri mmadụ.
Amụma dị mkpirikpi adịchaghị mma ma ọlị, ụfọdụ olu nwere ikike na-ekwu na n'afọ 2050 mmepụta ihe mkpofu rọba ga-eru ijeri tọn iri na atọ. Ọnụ ọgụgụ nke, n'enweghị obi abụọ ọ bụla, na-amanye anyị ime ihe siri ike na ngwa ngwa.
Daalụ na 2016 anyị chọpụtara ịdị adị nke onye mmekọ ga-ekwe omume na, dị ka mere ọtụtụ ugboro na akụkọ ihe mere eme nke sayensị, serendipity rụrụ ọrụ dị mkpa. N'afọ a, otu ndị ọkà mmụta sayensị Japan nyochara ebe nje bacteria na-achị n'ebe a na-emegharị ihe n'obodo Sakai, Japan. N'ime oge a, anyị nyochara nje bacteria ndị a na-esi na polyethylene terephthalate (PET) fọdụrụnụ na mgbakwunye na mpaghara (ethylene glycol na terephthalic acid).
O juru ha anya, ha chọpụtara na nje bacteria, nke aha ya bụ Ideonella sakaiensis, nwere ike iji PET mee ihe dị ka isi iyi carbon. Oge ụfọdụ ka e mesịrị, ọ ga-ekwe omume igosi na microorganism nwere mkpụrụ ndụ ihe nketa abụọ nwere ike 'rie' PET: PETase na mono(2-hiroexieethyl) terephthalate hydrolase.
Ihe ngwọta na-atụ anya
Nchọpụta nke usoro metabolic mere ka o kwe omume ịkọwa ihe kpatara Ideonella ji guzobe ebe obibi ya n'osisi a na-emegharị ihe, ma ihe fọdụrụ ka a ga-akọwapụta bụ ihe bụ ụzọ nje bacteria si malite iji gbanwee rọba, bụ nke e debere na patent. afọ iri nke forties nke narị afọ gara aga, na isi iyi nri ya.
Nje bacteria nwere ike ịtụgharị PET ka ọ bụrụ poly(3-hydroxybutyrate) - nke a makwaara dị ka PHB - nke bụ ụdị plastik nke nwere ike imebi. Ihe na-adọrọ mmasị nke akụkọ a bụ na PET na-eche na ọ ga-eweda ya na ọnụego 0,13mg kwa centimita square kwa ụbọchị, na okpomọkụ nke 30ºC, ọnụ ọgụgụ nke mkpochapụ nke na-aghọ 'dị nwayọọ nwayọọ'.
Luck mụmụrụ anyị ọnụ ọchị ọzọ na 2018 mgbe ndị nyocha na Mahadum Postmouth (UK) na mberede haziri enzyme na-akwalite PETase nje.
N'oge a, a nwalere ya ime nzọụkwụ ọzọ iji kwalite mmepụta ya site na 'ịtinye' enzyme mutant n'ime nje bacteria extremophile, nke nwere ike iguzogide okpomọkụ karịa 70ºC, ọnụ ọgụgụ ebe PET dị viscous karịa. 'Nfefe' a nwere ike mee ka usoro mmebi ahụ dị ngwa site na 10%.
Nchọpụta ndị a niile nwere ike inye anyị ezumike ma mepee windo olileanya, ebe ọ bụ na nje bacteria 'na-eri plastik' ga-abụ akụkụ nke ngwọta maka nsogbu gburugburu ebe obibi nke plastik kpatara.
Mr Jara
Pedro Gargantilla bụ onye internist na El Escorial Hospital (Madrid) na onye dere ọtụtụ akwụkwọ ama ama.
