ʻO Francisco Fernández del Riego, ka mea kākau i hoʻohanohano ʻia ma ka lā Galician Letters Day 2023

Ua hoʻolaʻa ka Royal Galician Academy i ka lā Galician Letters Day 2023 iā Francisco Fernández del Riego (Vilanova de Lourenzá, 1913 - Vigo, 2010), i hōʻike ʻia e RAG. ʻO ka hui plenary o ke kula, e hālāwai ana i kēia Pōʻaono ma ke kau like, e hoʻomanaʻo e hoʻohanohano iā ia i ka lā 17 o Mei, i hui pū me ka hoʻolauleʻa ʻana i ke kanaono makahiki o ka lā Galician Letters mua, kahi āna i hoʻoikaika ai, a me nā makahiki he haneli a me ka ʻumi. o kona hanau ana.

ʻO kekahi hapa o ka hanauna hou o ka poʻe naʻauao i hāʻawi i ka hoʻomau i ka manaʻo o Grupo Nos, ʻo Francisco Fernández del Riego he kanaka moʻomeheu luhi ʻole i lilo i ʻoihana ʻoiaʻiʻo ma ka ʻāina, mahalo ʻia e nā mea āpau a wehe ʻia i nā hōʻike like ʻole o Galicianism. ʻO ia kekahi o nā mea koʻikoʻi o ka Galicianism holomua a me ke kī i ke kūʻē ʻana i ka hoʻopaʻapaʻa ʻana i loko o ka Francoism, me kahi ʻoihana multifaceted a prolific mai ka politika, ka hana ʻana a me ka hoʻohewa palapala a hiki i ka paʻi ʻana. I ka hoʻomaka ʻana o nā makahiki 50, ʻo ia kekahi o nā mea nāna i hoʻokumu i ka Editorial Galaxia, kahi hui i hoʻokani i ke kuleana koʻikoʻi i ke kūʻē moʻomeheu o Galicia i ka wā o ke aupuni Franco, a i ka pae hope o kona ola ua noho pelekikena ʻo ia ma luna o ka Royal Galician Academy. (1997-2001) .

Ua komo ʻo Francisco Fernández del Riego ma ke ʻano he hapa o ka helu RAG ma 1960. He mau makahiki ma hope, ua hoʻolaʻa ke kula iā Rosalía de Castro, ma ka centenary o Cantares Galegos, ka Día das Letras Galegas mua, he noi e, me ke kākoʻo ʻia e. ʻO nā pūlima a ka poʻe hoʻonaʻauao ʻo Hierro Couselo lāua ʻo Gómez Román, ua hōʻike ʻo ia i ka plenary i ka hoʻonaʻauao hou piha i nā makemake hou, nona ka moʻolelo paʻa o ka hoʻokō ʻana i ka ʻōlelo Galician a me ka moʻomeheu a me ka wā hou. Ua hōʻike maopopo ʻo ia iā ia mai kāna mau makahiki haumāna ma Santiago de Compostela i ka wā o ka Repubalika ʻElua. I ka makahiki 20 wale nō, ua koho kona mau hoa papa iā ia e hāʻawi i ka haʻiʻōlelo e pili ana i nā haumāna ma ka wehe kūhelu o ka makahiki kula 1933-1934, a ua koi ʻo ia i ke kulanui e kālele ana i ka hoʻoponopono hou a me ka Galicianization o ke kaiāulu.

Ma waho o ka lumi papa, ua lilo ʻo ia i lālā o ka Galeguista Party, kākau ʻōlelo nui o ka Galeguista Federation of Mocities a, ma hope, he ʻāpana o ka Galician Studies Seminar. I ka wā o ka Compostela, ua komo pū ʻo ia i ke kākau ʻana i nā nūpepa ma ke ʻano he kolamu, kākau ʻana i nā manifestos, hāʻawi ʻana i nā haʻiʻōlelo a me nā hālāwai kūkā, ke komo ʻana i ke kumukānāwai o Galeuzca a lilo i ʻāpana o ka manawa mua i ke komisina e mālama i ka hoʻolālā ʻana o ke Kumukānāwai. o Galicia. ʻO kāna hana i hiki mai ai ʻo Ramón Piñeiro a ua wehewehe ʻo ia ʻo "kekahi o nā hōʻike ikaika loa o ka manaʻo Galician i kēlā mau makahiki".

ʻO kāna mau hana i kākau ʻia, i pili kokoke i nā ʻano āpau, he mea nui loa, e hoʻomaka ana me kāna hui pū ʻana ma nā nūpepa āpau ma Galicia a me nā nūpepa ʻoi loa o ka ʻāina a me ka diaspora. Malia paha ko lākou helu, ʻoiai me ka ʻole o ka hoʻopaʻa inoa ʻana, ʻoi aku ma mua o hoʻokahi kaukani ʻatikala.

Ua komo ʻo ia i nā puke he nui, nona iho a hui pū paha, kahi āna i pūlima ai i nā manawa a pau me nā inoa inoa ʻo Salvador Lorenzana, Cosme Barreiros, Adrián Solovio a i ʻole Adrián Soutelo. Ma ke kahua o ka moʻolelo, aneane mau ma Galician palapala hana, aʻo, ma waena o nā poʻo inoa, Galicia no espello (Buenos Aires, 1954), History o Galician palapala (Vigo, 1951), Escolma o Galician poetry. Nā iwi o kēia wā (Vigo, 1955), Escolma of Galician poetry. O seculo XIX (Vigo, 1957), Letras do noso tempo (Vigo, 1974), Dictionary of Galician writers (Sada, 1990) or Sinais dunha cultura (Pontevedra, 2003).

ʻO ka palapala huakaʻi kekahi ʻano ʻano āna i mahi ai i nā puke e like me As pilgrimages xacobeas (A Coruña, 1983), A pegada das viaxes (Vigo, 2000), Northern Portugal (Vigo, 2000), the series Vigo, Pontevedra, Ourense and A Coruña , manaʻo (Vigo, 2001-2003) a me Lourenzá (2004). Ua kākau pū ʻo ia i nā monographs ma nā mea kākau like ʻole o ka moʻomeheu Galician, e like me A xeración Galaxia (Vigo, 1996), O Señor da Casa Grande de Cima de Vila (Ourense, 1988), Antolín Faraldo, o gran soñador (Vigo, 1998) , Me ʻO Pondal ma Bergantiños (Sada, 2001) a i ʻole ʻO Padre Sarmiento e Galicia (Vigo, 2002), a me ka moʻolelo O cego de Pumardedón (Vigo, 1992). No ka moʻolelo pilikino, pono e kapa ʻia ʻo O rio do tempo. He moʻolelo ola (Sada, 1990) a me Camiño i hele: hoʻomanaʻo (Vigo, 2003).

Ua ʻike ʻia kāna ʻoihana i kona wā e ola ana me nā hiʻohiʻona he nui, ʻo ia hoʻi ke koho ʻana i kahi kauka hanohano mai ke Kulanui o Vigo, ka Trasalba Prize, a me ka Castelao Medal.