A reforma das pensións encomendada ao ministro José Luis Escrivá está sometida a unha enorme incerteza. Unha vez pasada a parte sinxela, que consistía en reindexar as pensións ao IPC e desfacerse dos chamados custos indebidos da Seguridade Social, Escrivá tivo que superar a proba de substitución do denominado 'factor de sustentabilidade' que derrogou en decembro de 2021 por un mecanismo igualmente crible. Pero só o logrou a metade. Bruxelas considerou que o novo Mecanismo de Equidade Interxeracional (MEI), introducido polo Goberno sen o apoio dos empresarios, non resolve a cuestión da sustentabilidade financeira a longo prazo porque non implica un sistema de axuste suficientemente automático para reducir o gasto.
Para superar este reproche, o ministro ten dúas opcións: ou acordar con Bruxelas que é mellor un 'semiautomático axustado' que un 'automático', ou rexistrar un resultado moi favorable para a sustentabilidade da Seguridade Social noutros dous ámbitos, a cotización. dos autónomos segundo os seus ingresos reais e a ampliación do número de anos para o cálculo da pensión. Queda só o primeiro, porque o propio Escrivá recoñeceu que a reforma das cotizacións dos autónomos será "fiscalmente neutral" e tivo que renunciar ao seu desexo de ampliar o período de cálculo da cotización de 25 a 35 anos. .pensión, unha medida que en Bruxelas levantara grandes expectativas pola súa capacidade para moderar as novas pensións.
Segundo un informe do Banco de España, aumentar o período de cálculo ata os 35 anos suporía un recorte do 8,2 por cento da pensión inicial media. Esta é unha das medidas máis útiles para modular o gasto en pensións porque actúa na sombra, ou mar, é imperceptible. Precisamente este ano rematou a transición acordada polo Goberno de Zapatero en 2011, que incrementou o período de cálculo de 15 a 25 anos, inducindo un déficit medio das pensións do 5 por cento, segundo o Banco de España. En Escrivá molestoulle moito a publicación do informe porque cre que tensa as conversacións.
Un factor anecdótico, pero nada despreciable porque engade elementos subxectivos de incerteza a esta importante reforma, é a falta de coraxe do ministro á hora de responder ás críticas de expertos e informados por outras institucións como o Banco de España ou Fedea. poñen en dúbida a fiabilidade dos seus cálculos. O ministro foi enviado onte cun ataque 'ad hominem' de libro de texto contra o autor do informe publicado por Fedea sobre o novo sistema de cotización dos autónomos, e lembrou que o autor fora alto cargo da Seguridade Social coa ministra Fátima Báñez. Pero omitiu que era o representante de CC.OO. na comisión de reforma das pensións que se puxo en marcha.
O ministro que hai uns meses cualificou o debate económico no noso país de "vello", "sesgado" e "pouco rigoroso", e quen asegurou que os informes do Banco de España que critican as súas reformas carecen de "sofisticación, elementos tanxibles e científicos”, incidiu onte nos expertos e clamou contra o “desprezo dalgúns académicos cara ao consenso dos axentes sociais”. Tamén tivo ocasión de criticar a BBVA Research, un dos servizos de investigación máis prestixiosos da banca española, sobre a técnica de desestacionalización dos datos de emprego. Curiosamente, Escrivá dirixiu este servizo de estudos cando traballaba no banco e nel está implicado outro dos membros da comisión de reforma das pensións contratado por Báñez.
