A memoria, boa memoria, debería ser un presentimento de futuro máis que un confuso depósito do pasado, e nada como a prosa do calzadense Pedro A. González Moreno como lugar e sangue para confirmalo. Pedro sempre preferiu, fronte ao machadiano “palabra no tempo”, o crespiano “tempo na palabra”. Hai anos, nun artigo enxeñoso onde tentaba achegarme á súa obra poética, escribín algo así como na súa poesía “a memoria da vida pasada sempre precede á vivida”, e que vivir é “contar o luz que a memoria desprende” mentres se observan caricias e erosións. Noutras ocasións, hai conversas barísticas, coincidimos en que vivir é unha lenta perda de néboa, o aroma dos momentos nos que fomos felices, aqueles nos que se nos ofrece a vida como unha posibilidade, como unha aventura sen fronteiras. que vivir é comer a aposta e a ledicia do soño adolescente, xuvenil, á contenda dos outros, á disputa de camiños sen sinais (unhas veces de viño e rosas, noutras de basalto ardente).
Sempre crin que o enorme poeta que é Pedro A. González Moreno se vería obrigado a contar con precisión pausada, máis aló do que xa se sinalou en moitos dos seus poemas (léase 'O ruído da savia'), a patria proletaria de a súa infancia , a paisaxe de outeiros da súa adolescencia, a roupa e as lecturas coas que atravesan o limiar do mundo –sempre en construción– dos adultos. Sabiamos que necesitabamos contarnos uns aos outros. Poñelo en papel. Fíxoo, aínda novo, pero sen urxencia, en 'Contra el tiempo y el olvido', un volume que Valentín Arteaga presentou recentemente e que foi editado por Almud, a animada editorial hispanomanchega que dirixe Alfonso González. -Calero.
As lembranzas, o libro, son un modelo de estilo e naturalidade. O escolar e bacharelato que foi o poeta, o novelista que agora os escribe, pasa polas rúas e horas de Calzada, aínda hoxe, coma se non houbese outro paraíso. Un paraíso valado onde os acontecementos dun mundo, dun país tardofranquista en acelerado cambio, apenas nubren os pasos necesarios e atrevidos. O ano 70, os seus dez anos, do século pasado aparece continuamente polas súas páxinas como un ecuador de conciencia, como aquel que cruza a liña que vai dos imaxinarios da infancia aos fermentos da primeira adolescencia. E nese fermento ferve a palabra, o gusto pola lectura, a tentación do escrito. Na cámara da súa casa hai unha arca que serve de mesa salvadora, de altar onde a escritura vén visitalo dende que tiña 13, 14 anos. Xunto coa evocación dun camiño durmida fronte ao Cerro Convento e Salvatierra, as páxinas recollen os recunchos emotivos da infancia: o quiosco verde da praza, a papelería das primeiras páxinas, o corno da Semana Santa, os nenos da Calle. Ancha, avós e casas, a transformación dos hábitats rurais: é hora de pasar das plantas de lavanda xuntas na Ponte de Ferro aos primeiros electrodomésticos, na tele como un soño. E aínda e mentres tanto, o cine, ese costume, ese diálogo cun mundo estraño tan desexado como alleo, pero sempre provocador. Que ben contado aquel contraste do apego á ruralidade manchega na España do Laúde coa multitude de faíscas (desde Pink Floyd a Woody Allen) que xa deslumbraban aos mozos daquela.
Todo o libro é un cofre de agarimo á súa terra natal, unha Calzada de Calatrava que nunca negou nin negou, e na que desde pequeno se lle coñece como 'o poeta', segundo nos conta. E todo o libro é a historia dunha anticipación, de saber que había un mundo máis aló, un tempo máis aló, para o que as portas estaban entreabertas e había que buscar fendas, atreverse a cruzalas. Para este lector, a parte máis clara e poderosa do libro é aquela na que narra os seus últimos anos de bacharelato como acto de iniciación: alí os seus primeiros textos manuscritos e a máxica aparición dunha Lettera 22, aquel portátil Olivetti que despois de tanto sabía, alí o reto de escribir a historia dunha excursión cordobesa nun longo romance, e, sobre todo, o don de ser bibliotecario municipal, propietario dos andeis, con tan só 16 anos. Todo isto no mesmo espazo vital dos primeiros cigarros, póquer e bares de iniciación. Despois, trasladado xa a Cidade Real, a ilusión dos primeiros premios e do primeiro libro colectivo –'Hacia la luz'–, de vivir o primeiro ambiente literario da capital provincial antes de marchar a Madrid, ao que viría.
Estendida sobre a elegante prosa coa que moitas veces, de estrutura tan clara como sobria e precisa de adxectivos, se expón a verdade expectante dunha infancia no seu lugar exacto e dunha adolescencia forxando fecundos futuros, ao longo de 33 salas. Porque ese é o papel da memoria: establecer pontes transitables entre o que queriamos ser e o que quizais somos. Por iso, para salvar un tempo de cambios, que ben merece, para ser salvadores das trampas do esquecemento, Pedro A. González Moreno escribiu estas follas brancas da súa memoria, páxinas habilmente salpicadas de textos recuperados, algúns deles. inéditos, que volven a el e nos devolven os pasos, os momentos. O noso debía. Pero, sobre todo, debíalle.
