O modelo 720 é unha declaración informativa pola que os contribuíntes residentes en España comunican á Administración tributaria bens e dereitos situados no estranxeiro, como bens inmobles, contas bancarias e outros bens financeiros.
O 27 de xaneiro de 2022, coa publicación da sentenza do asunto C-788/19, remata a loita iniciada pola AEDAF no ano 2013 contra esta informativa, por declarala contraria ao dereito da Unión.
O TJUE comeza argumentando que as modificacións introducidas pola Lei 7/2012, do 29 de outubro, na LGT, IRPF e Imposto sobre Sociedades supoñen unha restrición á libre circulación de capitais xa que desalienta aos investidores españois de realizar investimentos noutros Estados. ou impide ou limita a súa capacidade para facelo, así como considera abusivo, desproporcionado o réxime establecido respecto das consecuencias do incumprimento ou do cumprimento imperfecto ou intempestivo da obriga de denuncia dos bens e dereitos situados no estranxeiro, cualificando estes bens situados no estranxeiro como "inxustificado". plusvalías”, sen posibilidade, na práctica, de invocar a prescrición.
O TJUE sostén que unha norma como a analizada, que presumía a existencia de condutas fraudulentas polo simple feito de cumprir determinados requisitos sen permitir ao contribuínte a destrución desta presunción, iría máis aló do necesario para acadar o obxectivo de loitar contra a evasión fiscal. e elusión, e non xustifica a existencia dunha restrición ao movemento de capitais.
E engade que ao autorizar a normativa española da Administración tributaria para proceder, sen límite de prazo, á regularización do tributo debido aos bens ou dereitos no estranxeiro non declarados ou declarados de forma imperfecta ou extemporánea no modelo 720. , produce non só un efecto imprescriptible, senón que permite á Administración tributaria cuestionar unha prescrición xa adquirida polo contribuínte, que se opón a un requisito fundamental como é a seguridade xurídica.
En canto á proporcionalidade da multa do 150% do imposto calculada sobre as cantidades correspondentes ao valor dos bens ou dereitos que se posúen no estranxeiro, o TJUE considera desorbitada esta multa, sinalando que -aínda que España alega que a dita multa sanciona un suxeito obrigatorio-. fiscal, é indiscutible que a súa imposición está directamente vinculada ao incumprimento dunha obriga puramente declarativa, e conclúe que a dita multa do 150 % constitúe unha inxerencia desproporcionada na libre circulación de capitais, ata o punto de que «pode dar lugar a despropósitos que supón que aínda co 100% do valor dos bens e dereitos no estranxeiro non se pode facer fronte á débeda tributaria.
E, finalmente, o TJUE aborda a proporcionalidade das multas fixas vinculadas ao incumprimento ou cumprimento imperfecto ou intempestivo do modelo 720, multas que poden ser 15, 50 ou 66 veces superiores ás aplicables a infraccións similares en procedementos puramente xudiciais. e cuxa contía total non se limita, concluíndo que as ditas multas establecen unha restrición desproporcionada á libre circulación de capitais.
Desta sentenza despréndese que existe unha responsabilidade patrimonial incuestionable da Administración, dereito que teñen os contribuíntes mesmo no caso de que a sanción fose firme.
O artigo 32.5 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, establece os requisitos para esixir a responsabilidade económica polos danos e prexuízos ocasionados como consecuencia da aplicación dunha norma declarada contraria ao dereito da Unión Europea. Trátase dun trámite moi limitado: que o contribuínte recorrese en prazo contra o acto administrativo causante do prexuízo, e que obtivo sentenza de despedimento, sempre que alegou no devandito procedemento a infracción do dereito da Unión Europea. .
En relación con este precepto, a Comisión incoou en xuño de 2020 accións legais, á espera de que o TJUE se pronuncie, sobre o procedemento de responsabilidade patrimonial, alegando que é contrario ao principio de eficacia ao converter a responsabilidade patrimonial do lexislador estatal en consecuencia da violación do dereito da Unión para que o prexudicado interpoña previamente unha acción contra un acto administrativo, aínda que o prexuízo resulte directamente da lei.
Por todas estas razóns, é previsible unha nova sentenza do TJUE, que ben obrigaría ao Estado a repensar desde a base o sistema de responsabilidade patrimonial cando se produza unha vulneración do dereito comunitario ou, polo menos neste caso concreto, do modelo 720. (e todos aqueles que foron levantados e serán levantados), relaxe as restricións.
Ademais, esta sentenza abre a vía á interposición de reclamacións por parte de calquera persoa física ou xurídica sancionada por incumprir ou por ter cumprido de forma imperfecta ou extemporánea a obriga de información que supón o modelo 720 para reclamar o reintegro do aboado.
E en canto aos axustes realizados, haberá que analizar caso por caso, segundo os axustes fosen voluntarios ou impostos.
Así, nas regularizacións voluntarias haberá que atender á declaración efectuada respecto do exercicio en que naceron os bens ou dereitos, invocando a prescrición das ganancias patrimoniais regularizadas non xustificadas, aínda que procedan de períodos impositivos prescritos.
E na normativa que se impoña haberá que distinguir, entre outros detalles, as situacións nas que se fixo público ou non un acto de cumprimento. En todo caso, a partir de agora, todos os contribuíntes residentes en España con bens e/ou dereitos non declarados no estranxeiro poderán regularizar voluntariamente a súa situación sen temer o réxime sancionador disuasorio que equipara as regularizacións voluntarias ás derivadas da actuación dos inspectores.
