jarraitu
«Ezezagunak etortzen direnean... Zure etxera etortzen dira, guztiak hiltzen zaituzte... Non dago zure bihotza? Gizadia altxatzen da, jainkoak zarela uste duzu, baina denak hiltzen dira. Azken asteko edozein ukrainarren egunkaria izan liteke, baina '1944' ahapaldi bat da, 2016ko Eurovisionen abesti irabazlea. 40ko hamarkadan Stalinen erregimenak Krimeatik deportatu zuen, bere bost alabekin batera. bere senarra, berriz, Armada Gorriaren mailan nazien aurka borrokatu zuen Bigarren Mundu Gerran.
Kristalezko mikrofonoa altxatu eta urteak igaro dira, Jamalak '1944' interpretatu du, baina normaltasunetik urrun.
Hunkituta, Ukrainako bandera eskuan, Alemaniako preselekzio nazionalean berriro agertu da artista gaur, inbasioaren ostean, zentzua aldatu duen abestia abesten.
Ukrainaren inbasioaren ostean, artistak herrialdetik ihes egin zuen bere seme-alabekin, senarra lehen lerroan borrokan utziz, eta gaur egun, ehunka mila ukrainar bezala, errefuxiatu bat gehiago da berea ez den hiri batean. Sare sozialen bidez kontatu duen Istanbulera egindako exodoa, non bere abestiak «zoritxarrez» esanahi berri bat hartu duela ziurtatu du. “24an arratsaldean Kievetik irten ginen haurrekin. Lau egun egon ginen autoan ustekabeko geldialdiak egiten eta janaririk gabe”, esan zuen lehen pertsonan hegaldia hasi zuenean.
«Ukrainan gertatzen ari dena ez da krisia. Ez da operazio militar bat. Araurik gabeko eskalada militarra da. Gaur egun, Errusiak mundu osoa mehatxatu du. Europako herrialde guztiei eraso honen aurka bat egiteko eskatzen diet, ukrainarrak nire herrialdean egiten ari diren bezala”, idatzi du azken ordu hauetan Alemania eta Errumaniako Eurovisioneko aurreselekzio nazionaletan planteatutako guztia azaldu duen mezu batean. Ukrainako Armadari laguntzera joango da.
"Munduak ezagutzea nahi dut eraso gaituen gaitza", adierazi du.
'1944', polemika duen abesti irabazlea
Eurovisionek izaera politikorik ez duen arren, eta horrela oinarritzen diren bere arauak, egia da Jamalak lehiaketan parte hartzea ez zela eztabaidarik gabekoa izan. '1944'-k bere familiaren berri ematen du, bigarren Mundu Gerran Alemania naziarekin kolaboratu izana leporatuta zeuden ia 200.000 tatariar bezala, Erdialdeko Asiara kanporatu zuten bere biramona.
2016ko lehiaketaren aurreko elkarrizketetan, Jamalak Krimeaz ere hitz egin zuen -Errusiak bi urte lehenago erantsitakoa- eta 'The Guardian'-i emandako batean, "tatatarrak lurralde okupatuan bizi direla" baieztatu zuen. Hitz hauek, abestiaren letrarekin batera, Errusiari Ukrainari leporatu zion lehiaketa hori erasotzeko erabili izana eta Eurovisión erabilera politikoa egitea.
Salaketen aurrean, Jamalak beti mantendu zuen bere abestiak ez zuela agertoki politiko zehatz bati buruz hitz egiten, bere familiaren historiaz baizik, eta horrekin "izutik askatu eta milaka tatariarrei omenaldia egin nahi izan die".
«Nire familia merkantzien bago batean itxita zegoen, animaliak bezala. Urik eta janaririk gabe”, kontatu du artistak. "Nire amonaren gorpua kamioi batetik zaborra bezala bota zuten", grabatu zuen Jamalak Eurovisioneko final handian aritu aurretik.
Protestak izan arren, Eurovisionen ustez, artistak berak esandako tartaroan ahapaldiak biltzen dituen letrak bere familian entzundako esaldiak dira ("Ezin izan nuen gaztetasuna bertan igaro, bakea kendu didazulako"). ez izaera politikotik eta Ukrainari lehiaketan parte hartzeko aukera eman zion.
